朱子(zi)家訓文言文閱讀原文附答案
漫長(chang)的(de)學習生涯(ya)中,大(da)(da)家(jia)都背過(guo)文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen),肯定對(dui)文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen)很熟悉吧?文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen)的(de)特色是言(yan)文(wen)(wen)分離、行(xing)文(wen)(wen)簡練。廣為流傳的(de)經(jing)典文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen)都有哪些呢?下面是小編為大(da)(da)家(jia)整理的(de)朱子家(jia)訓文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen)閱讀原文(wen)(wen)附答(da)案(an),歡迎大(da)(da)家(jia)借鑒與參考,希(xi)望(wang)對(dui)大(da)(da)家(jia)有所(suo)幫助。
朱子家訓
朱柏廬
黎明即起,灑掃(sao)庭(ting)除,要內外(wai)整潔(jie)(jie);既(ji)昏(hun)便息(xi),關鎖(suo)門(men)戶,必(bi)親自檢點。一粥(zhou)一飯,當思來處不易;半絲半縷,恒念物力維艱。宜未雨而(er)綢繆(mou),毋臨渴而(er)掘井。自奉必(bi)須(xu)儉約,宴客切勿(wu)流連(lian)。器具質而(er)潔(jie)(jie),瓦缶勝(sheng)金玉(yu);飲食約而(er)精,園(yuan)蔬愈(yu)珍饈。勿(wu)營華屋,勿(wu)謀(mou)良(liang)田。
祖宗雖遠,祭祀不(bu)可不(bu)誠;子孫(sun)雖愚,經書不(bu)可不(bu)讀。居身務期質樸,教子要有義方。莫貪意外之(zhi)財,莫飲過量之(zhi)酒(jiu)。與肩挑貿易(yi),毋占(zhan)便宜(yi);見(jian)(jian)窮苦親鄰,須(xu)加溫恤(xu)。刻薄(bo)成(cheng)(cheng)家,理無(wu)久(jiu)享(xiang);倫常乖舛(chuan),立見(jian)(jian)消亡。兄弟叔侄,須(xu)分多潤寡;長幼內外,宜(yi)法(fa)肅辭(ci)嚴。聽婦言,乖骨肉(rou),豈是丈夫?重資財,薄(bo)父母,不(bu)成(cheng)(cheng)人子。嫁女擇佳婿(xu),毋索重聘;娶(qu)媳(xi)求(qiu)淑女,勿計厚(hou)奩。
見富貴(gui)而(er)(er)生(sheng)諂(chan)容者,最可恥;遇貧窮而(er)(er)作驕態者,賤莫(mo)甚。居家(jia)(jia)戒(jie)爭(zheng)訟(song),訟(song)則終兇;處世戒(jie)多言(yan)(yan),言(yan)(yan)多必失(shi)。勿恃勢力(li)而(er)(er)凌逼孤(gu)寡(gua);毋貪(tan)口(kou)腹而(er)(er)恣(zi)殺牲禽。乖僻自(zi)(zi)是(shi),悔誤必多;頹惰自(zi)(zi)甘,家(jia)(jia)道難成(cheng)(cheng)。狎昵惡少,久必受其(qi)累;屈(qu)志老成(cheng)(cheng),急則可相依。輕聽(ting)發言(yan)(yan)安(an)知非人之譖訴當(dang)忍耐三思因事(shi)相爭(zheng)焉知非我(wo)之不(bu)是(shi)須平心暗想(xiang)。
施惠無念(nian),受恩莫忘。凡事當留余地(di),得(de)意不(bu)宜再往(wang)。人(ren)(ren)有(you)喜慶(qing),不(bu)可生妒忌心;人(ren)(ren)有(you)禍(huo)(huo)患,不(bu)可生喜幸(xing)心。善欲人(ren)(ren)見,不(bu)是(shi)真(zhen)善;惡恐人(ren)(ren)知,便是(shi)大惡。見色而(er)起淫心,報在妻女(nv);匿怨而(er)用(yong)暗箭,禍(huo)(huo)延子(zi)孫。家門和順(shun),雖(sui)饔飧不(bu)濟,亦有(you)余歡;國課早(zao)完(wan),即囊(nang)橐無余,自得(de)至樂(le)。讀(du)書志在圣(sheng)賢,非徒(tu)科(ke)第;為官心存君國,豈計身家。守(shou)分安命,順(shun)時聽天。為人(ren)(ren)若此,庶(shu)乎近焉。
《朱子家訓》文言文閱讀題目
5、對(dui)下列(lie)句子(zi)中加點(dian)詞的解釋,不正確的一項是()
A.灑掃庭(ting)除除:清(qing)掃
B.須加溫(wen)恤(xu)恤(xu):同(tong)情
C.須分多潤(run)寡潤(run):安撫
D.匿怨(yuan)而用暗箭匿:隱(yin)藏
6.下列各(ge)組(zu)中(zhong),加點虛詞(ci)的(de)意義和(he)用法相(xiang)同的(de)一組(zu)是()
A.莫(mo)貪意(yi)外之財庸(yong)知其年(nian)之先后生于吾乎?
B.器具質而潔序八州而朝同列(lie)
C.屈志老成(cheng),急則可(ke)相(xiang)依故木(mu)受(shou)繩(sheng)則直,金(jin)就礪則利。
D.為人若此(ci),庶乎近焉君子博(bo)學而日參省乎己
7、下列用“/”給文中(zhong)加(jia)波(bo)浪線部分的(de)斷(duan)句,正解的(de)一項是
A.輕聽發言/安(an)知(zhi)非人之(zhi)(zhi)譖/訴當忍耐/三(san)思(si)因事/相爭(zheng)焉知(zhi)/非我之(zhi)(zhi)不是/須平心暗想。
B.輕聽發言安(an)知(zhi)非(fei)人(ren)之譖訴(su)/當忍耐/三(san)思(si)因事相爭/焉知(zhi)非(fei)我之不是/須(xu)平(ping)心暗想。
C.輕(qing)聽發言安知非人之譖訴/當(dang)忍耐三思/因事相爭焉(yan)/知非我之不是/須(xu)平心暗想。
D.輕聽發(fa)言/安知(zhi)非人之譖(jian)訴(su)/當忍耐三思/因事(shi)相(xiang)爭/焉知(zhi)非我之不是/須(xu)平心暗想。
8、下列對原文的分(fen)析(xi)和(he)概括,不正確的一項是(shi)()
A.本文以“修身”“齊家(jia)”為宗旨,集儒家(jia)做(zuo)人處世方法之大成,思想植根深(shen)厚(hou),含(han)義(yi)博大精深(shen)。
B.文章以(yi)駢散結(jie)合的形式寫成,語言既通(tong)俗易(yi)懂,容易(yi)被廣大民眾(zhong)接受,又朗朗上口(kou),容易(yi)記(ji)憶(yi)。
C.文章從(cong)作息灑掃這些日常最簡單的事情講起(qi),教導人(ren)們在不經意(yi)的生(sheng)活小事中(zhong)養成良好的生(sheng)活習(xi)慣。
D.本文為封建士(shi)大(da)夫所作,思想有一定的(de)局限性,但(dan)文中很多(duo)警句,在(zai)今天仍然有很強(qiang)的(de)現(xian)實(shi)教育意義(yi)。
9、把文中畫線的句子譯成現(xian)代漢語。(10分(fen))
(1)既昏便(bian)息,關鎖門戶,必親自檢(jian)點。(3分)
(2)居身務期質樸,教子要有義方。(3分)
(3)讀(du)書志在圣賢(xian),非徒科第;為官心存(cun)君國,豈計身(shen)家(jia)。(4分)
《朱子家訓》文言文閱讀答案
5.A(除:臺階、庭院(yuan))
6.B(A項(xiang)(xiang)均為(wei)(wei)代指.....的(de)人;A項(xiang)(xiang)前(qian)(qian)為(wei)(wei)助(zhu)(zhu)詞“的(de)”,后(hou)為(wei)(wei)主謂(wei)間(jian)取獨標志;B項(xiang)(xiang)都表(biao)并列;C項(xiang)(xiang)前(qian)(qian)表(biao)假設的(de)結果(guo),后(hou)表(biao)順承;D助(zhu)(zhu)詞,用(yong)作在(zai)形容詞或副詞詞尾(wei),介詞,相(xiang)當(dang)于(yu)“于(yu)”)
7、D(原文:輕聽發言,安知非(fei)人之譖(jian)訴?當(dang)忍耐三(san)思(si);因事相爭,焉知非(fei)我(wo)之不是?需平(ping)心暗想。)
8.B(非(fei)駢散結(jie)合(he))
9.(1)參考答案:到(dao)了黃昏便要休息(xi),關鎖門戶,并要親自查看。
評分(fen)細則:3分(fen),關鍵詞“既”“息”“檢點(dian)”各1分(fen),大(da)意對即可。
(2)參(can)考答(da)案:修身一定要(yao)求(qiu)質樸,教育子(zi)女(nv)要(yao)求(qiu)他(ta)們剛(gang)正講道義。
評分細(xi)則(ze):3分,關鍵(jian)詞“居身”“期”“義方”各1分,大意對即可。
(3)參考答(da)案(an):讀書,目的(de)在學習圣賢(xian)的(de)行為(wei),不只(zhi)為(wei)了科舉及第(di);當官(guan)要有(you)忠(zhong)君愛國的(de)思想,怎么可以(yi)只(zhi)考慮自己和家人?
評分細(xi)則:4分,關鍵詞“圣賢”“徒”“存”“計”各1分,大(da)意對即(ji)可。
《朱子家訓》文言文閱讀參考譯文
作(zuo)(zuo)為(wei)國君,最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)懷有仁慈(ci)的(de)(de)(de)(de)(de)心。作(zuo)(zuo)為(wei)臣子,最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)則(ze)是(shi)(shi)忠誠。為(wei)人(ren)父,最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)慈(ci)愛(ai);為(wei)人(ren)子,最(zui)要(yao)緊(jin)的(de)(de)(de)(de)(de)則(ze)是(shi)(shi)孝道。作(zuo)(zuo)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)兄(xiong)長(chang),最(zui)要(yao)緊(jin)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)友(you)(you)愛(ai)弟(di)妹;作(zuo)(zuo)為(wei)弟(di)妹,則(ze)要(yao)恭(gong)敬兄(xiong)長(chang)。作(zuo)(zuo)丈夫的(de)(de)(de)(de)(de),最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)態(tai)度平和,作(zuo)(zuo)妻子的(de)(de)(de)(de)(de),則(ze)必須重(zhong)(zhong)視溫柔的(de)(de)(de)(de)(de)`作(zuo)(zuo)用(yong)。與師長(chang)相處(chu),最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)合乎禮;與朋(peng)友(you)(you)相交,最(zui)重(zhong)(zhong)要(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)則(ze)是(shi)(shi)講(jiang)信用(yong)。遇(yu)見老者,當(dang)(dang)有尊敬之(zhi)心;看見幼者,當(dang)(dang)有慈(ci)愛(ai)之(zhi)心。對品德高(gao)尚的(de)(de)(de)(de)(de)人(ren),雖然年紀(ji)比(bi)(bi)我(wo)小,我(wo)也應當(dang)(dang)尊敬他(ta);對那些素行不端者,雖年紀(ji)比(bi)(bi)我(wo)大,我(wo)們也該(gai)離他(ta)遠點。
千萬不(bu)(bu)(bu)要(yao)(yao)談(tan)論別人(ren)的(de)(de)(de)(de)短(duan)處(chu),更不(bu)(bu)(bu)可(ke)以仗侍著自(zi)己的(de)(de)(de)(de)長處(chu)而(er)自(zi)以為(wei)了不(bu)(bu)(bu)起。對(dui)人(ren)有(you)(you)恨意,化解之道就(jiu)在(zai)于(yu)檢查自(zi)己是否站在(zai)合(he)于(yu)道義(yi)的(de)(de)(de)(de)一方(fang);對(dui)于(yu)那些自(zi)己所怨恨的(de)(de)(de)(de)人(ren),則(ze)應(ying)以平(ping)(ping)直的(de)(de)(de)(de)心態,正(zheng)(zheng)(zheng)常地(di)對(dui)待(dai)他(ta)(ta)(ta)們(men)。隨便(bian)遇到什么樣的(de)(de)(de)(de)環境,都(dou)當(dang)心平(ping)(ping)氣(qi)(qi)和(he)地(di)接受(shou)。別人(ren)有(you)(you)小(xiao)過(guo)錯(cuo),則(ze)應(ying)有(you)(you)包容(rong)之心;別人(ren)犯了較大的(de)(de)(de)(de)過(guo)錯(cuo),則(ze)應(ying)將(jiang)正(zheng)(zheng)(zheng)確合(he)理(li)的(de)(de)(de)(de)作法明(ming)白告(gao)訴(su)他(ta)(ta)(ta)。不(bu)(bu)(bu)要(yao)(yao)以為(wei)只(zhi)是一件小(xiao)小(xiao)的(de)(de)(de)(de)善事(shi)而(er)不(bu)(bu)(bu)去做(zuo)(zuo),更不(bu)(bu)(bu)可(ke)以認為(wei)是小(xiao)小(xiao)的(de)(de)(de)(de)壞(huai)事(shi)而(er)大膽(dan)地(di)去做(zuo)(zuo)。別人(ren)的(de)(de)(de)(de)缺(que)點,(面對(dui)他(ta)(ta)(ta)人(ren)時)我們(men)應(ying)幫他(ta)(ta)(ta)稍加掩蓋;別人(ren)的(de)(de)(de)(de)優點,則(ze)應(ying)該幫他(ta)(ta)(ta)宣(xuan)揚。處(chu)世不(bu)(bu)(bu)應(ying)為(wei)了私(si)事(shi)而(er)與人(ren)結仇;治(zhi)家更要(yao)(yao)注意不(bu)(bu)(bu)可(ke)因(yin)為(wei)私(si)心而(er)有(you)(you)不(bu)(bu)(bu)公平(ping)(ping)的(de)(de)(de)(de)作法。不(bu)(bu)(bu)要(yao)(yao)做(zuo)(zuo)損人(ren)利(li)己的(de)(de)(de)(de)事(shi),不(bu)(bu)(bu)要(yao)(yao)有(you)(you)妒賢嫉能的(de)(de)(de)(de)心態。遇到不(bu)(bu)(bu)順的(de)(de)(de)(de)事(shi)情,切勿因(yin)氣(qi)(qi)憤而(er)求(qiu)一時之快;不(bu)(bu)(bu)要(yao)(yao)違背(bei)正(zheng)(zheng)(zheng)常的(de)(de)(de)(de)行為(wei)規范而(er)去傷害別的(de)(de)(de)(de)物體。遇有(you)(you)不(bu)(bu)(bu)合(he)正(zheng)(zheng)(zheng)義(yi)的(de)(de)(de)(de)發財機會,則(ze)應(ying)該放棄;遇到合(he)情合(he)理(li)的(de)(de)(de)(de)事(shi)情,則(ze)不(bu)(bu)(bu)妨從事(shi)。
古(gu)圣先賢所(suo)流傳(chuan)下來的(de)(de)(de)(de)(de)經典,不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)以(yi)不(bu)(bu)(bu)(bu)讀;待人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)合理規(gui)范與處世的(de)(de)(de)(de)(de)正當態度,則(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)知(zhi)。對(dui)后代子(zi)孫,不(bu)(bu)(bu)(bu)能(neng)不(bu)(bu)(bu)(bu)重視教(jiao)育;對(dui)仆人(ren)幫(bang)傭,則(ze)必(bi)須能(neng)體諒關懷。數千(qian)年的(de)(de)(de)(de)(de)文化傳(chuan)統(tong)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)尊敬;遇到災變打擊,則(ze)不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)相互(hu)扶(fu)持。謹(jin)守本(ben)分(fen),必(bi)須有賴于了解做(zuo)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)基本(ben)規(gui)范;而(er)我們一生(sheng)的(de)(de)(de)(de)(de)命運,則(ze)是由老天來決(jue)定。一個(ge)人(ren)能(neng)做(zuo)到以(yi)上各點,則(ze)老天必(bi)定會來相助(zhu)的(de)(de)(de)(de)(de)。這些基本(ben)的(de)(de)(de)(de)(de)道理,都是日常生(sheng)活(huo)中隨處可(ke)(ke)(ke)(ke)做(zuo)的(de)(de)(de)(de)(de)。就像衣服之于身(shen)體,飲食之于口腹,是每天都不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)離開,每天都不(bu)(bu)(bu)(bu)可(ke)(ke)(ke)(ke)缺少的(de)(de)(de)(de)(de)。我們對(dui)這些基本(ben)的(de)(de)(de)(de)(de)生(sheng)活(huo)道理,怎可(ke)(ke)(ke)(ke)不(bu)(bu)(bu)(bu)重視呢(ni)?
內容概述
《治(zhi)(zhi)家(jia)格言(yan)》(《朱(zhu)柏廬(lu)治(zhi)(zhi)家(jia)格言(yan)》),全文524字(zi),文字(zi)通俗易懂(dong),內容簡明賅備 ,對仗工整,朗朗上口(kou),問世(shi)以(yi)來,不(bu)脛而(er)走,成為有(you)清一代家(jia)喻戶曉、膾炙人口(kou)的教(jiao)子(zi)治(zhi)(zhi)家(jia)的經典家(jia)訓。其中(zhong)一些警句,如 “一粥一飯,當思來處(chu)不(bu)易;半(ban)絲半(ban)縷,恒念物力維艱”、 “ 宜未雨而(er)綢繆,毋臨渴而(er)掘井 ” 等,在今(jin)天仍然具有(you)教(jiao)育意義(yi)。
《治家(jia)格(ge)言(yan)》以(yi)“修(xiu)身(shen)”“齊(qi)家(jia)”為宗旨,集儒家(jia)做(zuo)人處世方法之大(da)成,思想(xiang)植根深厚,含(han)義博大(da)精深。《治家(jia)格(ge)言(yan)》通(tong)篇意(yi)在勸人要勤儉持家(jia)安分守(shou)己。將中(zhong)國(guo)幾千年形成的道德(de)教育思想(xiang),以(yi)名言(yan)警句的形式表(biao)達出來(lai),可(ke)以(yi)口頭傳訓,也可(ke)以(yi)寫成對(dui)聯條(tiao)幅(fu)掛在大(da)門、廳堂和居室,作為治理家(jia)庭和教育子女的座(zuo)右(you)銘(ming),因(yin)此,很為官(guan)
后感
當(dang)(dang)朝廷(ting)以千鐘之(zhi)祿請你(ni)(ni)出(chu)仕(shi)(shi)時,你(ni)(ni)只淡然一笑(xiao),留(liu)冠(guan)博帶于烏臺之(zhi)上(shang),著(zhu)布衣(yi)草履于鄉(xiang)野之(zhi)間。你(ni)(ni)深諳(an)程朱(zhu)理學的(de)(de)(de)要義,何曾沒(mei)有“治國、齊家(jia)、平天下”的(de)(de)(de)抱負(fu)?但你(ni)(ni)沒(mei)有忘記(ji)父親墳頭的(de)(de)(de)誓言。“讀書(shu)志在圣賢,為(wei)官心(xin)存(cun)君國。”這是(shi)你(ni)(ni)說的(de)(de)(de),但輔弼(bi)異姓并(bing)非(fei)你(ni)(ni)的(de)(de)(de)理想。你(ni)(ni)深知“學而優則仕(shi)(shi)”的(de)(de)(de)傳(chuan)統(tong),卻違背了(le)這樣的(de)(de)(de)傳(chuan)統(tong),你(ni)(ni)選擇了(le)更為(wei)靜謐的(de)(de)(de)那(nei)一條。相較于那(nei)些降清的(de)(de)(de)明末遺老,你(ni)(ni)是(shi)幸(xing)運的(de)(de)(de);至(zhi)少在心(xin)靈上(shang)你(ni)(ni)是(shi)釋然的(de)(de)(de)。你(ni)(ni)既不(bu)是(shi)積極入世的(de)(de)(de)狂客,亦不(bu)是(shi)消極遁(dun)世的(de)(de)(de)隱者。你(ni)(ni)就是(shi)你(ni)(ni),一個睿智而豁(huo)達的(de)(de)(de)文(wen)(wen)人。于是(shi)當(dang)(dang)歷史的(de)(de)(de)興衰成為(wei)了(le)教科書(shu)上(shang)的(de)(de)(de)幾(ji)行數字,當(dang)(dang)曾經的(de)(de)(de)帝王將相成為(wei)了(le)孤(gu)墳碑(bei)祠……你(ni)(ni)的(de)(de)(de)思(si)想卻成為(wei)了(le)風檐下翻(fan)飛的(de)(de)(de)書(shu)紙,成為(wei)了(le)圭(gui)臬,成為(wei)了(le)亙古(gu)。于是(shi)歷史湯湯的(de)(de)(de)洪流中又多了(le)一位獨上(shang)高樓的(de)(de)(de)智者;于是(shi)中華文(wen)(wen)化(hua)的(de)(de)(de)精髓中又多了(le)一紙不(bu)朽的(de)(de)(de)著(zhu)述。
《治家(jia)(jia)格言(yan)》上(shang)(shang)(shang)曰:“飲(yin)食約而(er)(er)(er)(er)(er)精(jing),園(yuan)蔬愈珍饈”。比《朱子家(jia)(jia)訓》稍早(zao)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)些,明(ming)萬(wan)(wan)歷(li)年間成書(shu)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)《菜根譚(tan)》上(shang)(shang)(shang)有更深(shen)刻的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)句子:“藜口莧腸(chang)者,多(duo)冰清玉(yu)潔(jie);袞衣玉(yu)食者,甘(gan)婢膝奴顏。蓋志(zhi)以(yi)淡泊明(ming),而(er)(er)(er)(er)(er)節(jie)從肥甘(gan)喪也(ye)(ye)。” 前幾日《南京零(ling)(ling)距離》的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)《孟非讀報》上(shang)(shang)(shang)曾(ceng)談(tan)及全國公(gong)務(wu)員一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)年花費在吃喝(he)上(shang)(shang)(shang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)開(kai)銷(xiao)達到了(le)(le)(le)(le)2000億!2000億,如(ru)此天文般的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)數(shu)字(zi)是(shi)(shi)(shi)(shi)怎(zen)樣的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)概念呢(ni)?是(shi)(shi)(shi)(shi)夠這(zhe)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)年全國的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)適齡兒(er)童享(xiang)受(shou)(shou)真正(zheng)意(yi)義上(shang)(shang)(shang)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)義務(wu)教育! “鷦鷯(liao)巢于森林,不(bu)(bu)過一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)枝;鼴鼠飲(yin)河,不(bu)(bu)過滿(man)腹。”家(jia)(jia)藏萬(wan)(wan)金,無非一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)日三餐(can)(can)(can);廣廈(sha)萬(wan)(wan)間,無非臥榻一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)張。可(ke)(ke)(ke)我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)常常忽(hu)略了(le)(le)(le)(le)這(zhe)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)點。我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)忙于各種(zhong)事務(wu),疲于各種(zhong)應付(fu)。肥甘(gan)辛辣(la)間,卻忘(wang)了(le)(le)(le)(le)真味只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)淡。 我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)何曾(ceng)潛心(xin)(xin)研究過《朱子家(jia)(jia)訓》,寒假作(zuo)業一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)公(gong)布,我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)總(zong)是(shi)(shi)(shi)(shi)習慣性(xing)地(di)列其為(wei)(wei)“事務(wu)”或“應付(fu)”。我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)并(bing)未衰老的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)性(xing)也(ye)(ye)正(zheng)在逐漸被世俗(su)所(suo)固化。誠如(ru)黎巴嫩著名詩(shi)(shi)人(ren)(ren)紀(ji)伯倫所(suo)言(yan):“我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)已(yi)走得(de)太遠(yuan),以(yi)至(zhi)于我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)忘(wang)了(le)(le)(le)(le)為(wei)(wei)什么(me)而(er)(er)(er)(er)(er)出發。”我(wo)(wo)(wo)(wo)為(wei)(wei)什么(me)而(er)(er)(er)(er)(er)出發呢(ni)?一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)學(xue)期的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)忙碌竟(jing)讓我(wo)(wo)(wo)(wo)心(xin)(xin)虛(xu)!回(hui)想(xiang)四(si)個(ge)多(duo)月來,屁股能與(yu)(yu)板凳“親(qin)密(mi)接觸”達十(shi)分(fen)鐘以(yi)上(shang)(shang)(shang)者,不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)上(shang)(shang)(shang)課就是(shi)(shi)(shi)(shi)開(kai)會!然而(er)(er)(er)(er)(er)我(wo)(wo)(wo)(wo)并(bing)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)了(le)(le)(le)(le)應付(fu)考試而(er)(er)(er)(er)(er)上(shang)(shang)(shang)課,也(ye)(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)了(le)(le)(le)(le)拿獎(jiang)學(xue)金而(er)(er)(er)(er)(er)開(kai)會!正(zheng)如(ru)我(wo)(wo)(wo)(wo)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)了(le)(le)(le)(le)大(da)快(kuai)朵頤而(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)活(huo),也(ye)(ye)不(bu)(bu)是(shi)(shi)(shi)(shi)為(wei)(wei)了(le)(le)(le)(le)肥甘(gan)辛辣(la)而(er)(er)(er)(er)(er)奔忙! 我(wo)(wo)(wo)(wo)回(hui)想(xiang)起了(le)(le)(le)(le)兒(er)時(shi)母親(qin)數(shu)次帶我(wo)(wo)(wo)(wo)出診(zhen)時(shi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)經(jing)歷(li),我(wo)(wo)(wo)(wo)回(hui)想(xiang)起十(shi)年前在《大(da)自(zi)然探(tan)索(suo)》雜(za)志(zhi)上(shang)(shang)(shang)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)位感染(ran)埃博(bo)拉病毒的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)孩子絕(jue)望的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)眼睛……我(wo)(wo)(wo)(wo)也(ye)(ye)曾(ceng)懷揣著一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)個(ge)救死扶傷的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)理想(xiang),只(zhi)是(shi)(shi)(shi)(shi)愚蠢到忘(wang)了(le)(le)(le)(le)在外界紛忙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)環境(jing)中,給心(xin)(xin)靈留(liu)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)分(fen)寧靜(jing)。食堂(tang)二餐(can)(can)(can)廳(ting)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)墻上(shang)(shang)(shang)掛(gua)有《朱子家(jia)(jia)訓》,我(wo)(wo)(wo)(wo)覺(jue)得(de)掛(gua)在餐(can)(can)(can)廳(ting)也(ye)(ye)最(zui)為(wei)(wei)適宜。當我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)品嘗一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)粥一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)飯的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候,不(bu)(bu)妨(fang)想(xiang)想(xiang)它(ta)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)來之不(bu)(bu)易;當我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)咀(ju)嚼大(da)魚大(da)肉的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時(shi)候,也(ye)(ye)不(bu)(bu)妨(fang)多(duo)思(si)忖一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)下(xia)我(wo)(wo)(wo)(wo)們(men)來到這(zhe)所(suo)大(da)學(xue)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)目的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。朱用純(chun)曾(ceng)與(yu)(yu)徐坊、楊(yang)無咎合稱為(wei)(wei)“吳(wu)中三高(gao)士”。靜(jing)觀滿(man)紙樸拙的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)訓誥,知(zhi)道(dao)非寧靜(jing)無以(yi)至(zhi)遠(yuan)。寧靜(jing),是(shi)(shi)(shi)(shi)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)種(zhong)不(bu)(bu)受(shou)(shou)功(gong)名利祿(lu)左右的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)淡泊的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)心(xin)(xin)態(tai)(tai),它(ta)能將一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)個(ge)人(ren)(ren)送到他所(suo)能到達的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)最(zui)遠(yuan)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)地(di)方(fang)。 一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)直奇怪(guai)《正(zheng)氣歌》的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)最(zui)后兩句:“風(feng)(feng)(feng)檐展書(shu)讀,古道(dao)照顏色。”讀書(shu)可(ke)(ke)(ke)以(yi)在陽光下(xia),正(zheng)大(da)光明(ming);可(ke)(ke)(ke)以(yi)在雨簾中,詩(shi)(shi)意(yi)綿綿……可(ke)(ke)(ke)作(zuo)者偏(pian)偏(pian)選擇風(feng)(feng)(feng)檐之下(xia)。后來讀到《風(feng)(feng)(feng)賦(fu)》才明(ming)白,仁者如(ru)風(feng)(feng)(feng),溥暢而(er)(er)(er)(er)(er)至(zhi),將博(bo)愛與(yu)(yu)寬(kuan)厚平等地(di)贈予身邊(bian)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)每一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)個(ge)人(ren)(ren)—也(ye)(ye)許學(xue)醫的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)更該(gai)這(zhe)樣。 “見(jian)富貴而(er)(er)(er)(er)(er)生(sheng)諂(chan),容者最(zui)可(ke)(ke)(ke)恥;遇(yu)貧窮而(er)(er)(er)(er)(er)作(zuo)驕態(tai)(tai)者,賤莫甚。”“與(yu)(yu)肩挑(tiao)貿易,毋占(zhan)便(bian)宜;見(jian)窮苦親(qin)鄰,需加(jia)溫(wen)恤(xu)”……這(zhe)些質樸的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)格言(yan)早(zao)已(yi)超越了(le)(le)(le)(le)文字(zi),幻(huan)化為(wei)(wei)賢者心(xin)(xin)靈的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)法則。 我(wo)(wo)(wo)(wo)細(xi)數(shu)著風(feng)(feng)(feng)檐下(xia)翻飛的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)書(shu)頁(ye),凡(fan)五百零(ling)(ling)六字(zi),雖稱不(bu)(bu)上(shang)(shang)(shang)醍醐(hu)灌頂,但多(duo)少(shao)能讓人(ren)(ren)產(chan)生(sheng)“簌簌涼風(feng)(feng)(feng)生(sheng),加(jia)我(wo)(wo)(wo)(wo)林壑輕(qing)”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)頓悟。仿(fang)佛小心(xin)(xin)地(di)拾掇起,先哲額(e)上(shang)(shang)(shang)滾落的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)汗珠。風(feng)(feng)(feng)檐下(xia),我(wo)(wo)(wo)(wo)輕(qing)輕(qing)地(di)合上(shang)(shang)(shang)這(zhe)一(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)(yi)頁(ye)書(shu)。
指導思想
《治家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)格言(yan)》從治家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)角度談了(le)安全、衛生(sheng)、勤儉(jian)、有(you)備(bei)、飲(yin)食、房(fang)田、婚姻、美色(se)、祭祖、讀書(shu)(shu)、教(jiao)育、財酒(jiu)、戒性、體恤(xu)、謙和(he)、無爭、交(jiao)友(you)、自(zi)省、向善、納稅、為(wei)官、順應、安分、積德等諸方(fang)面的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)問題,核心就是要(yao)(yao)讓人(ren)成(cheng)(cheng)為(wei)一(yi)個(ge)正大(da)(da)(da)(da)(da)光(guang)明(ming)(ming)、知(zhi)書(shu)(shu)明(ming)(ming)理(li)、生(sheng)活嚴謹、寬容(rong)善良(liang)、理(li)想(xiang)崇高(gao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren),這(zhe)(zhe)(zhe)也是中(zhong)(zhong)國(guo)文化的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)貫追(zhui)求(qiu)。大(da)(da)(da)(da)(da)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)如果(guo)真正依(yi)此踐行(xing),不(bu)僅能(neng)成(cheng)(cheng)為(wei)一(yi)個(ge)有(you)高(gao)尚(shang)情操的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)人(ren),更能(neng)構(gou)建美滿家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting),進而構(gou)建和(he)諧社(she)會。《朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)》之(zhi)所(suo)以三(san)百年間在中(zhong)(zhong)國(guo)有(you)這(zhe)(zhe)(zhe)么大(da)(da)(da)(da)(da)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)影(ying)(ying)(ying)響(xiang),除了(le)它集中(zhong)(zhong)體現了(le)中(zhong)(zhong)國(guo)人(ren)修身齊家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)理(li)想(xiang)與追(zhui)求(qiu),更重(zhong)要(yao)(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)是它用(yong)了(le)一(yi)種既通俗易(yi)懂又講(jiang)(jiang)究(jiu)語言(yan)駢(pian)(pian)偶的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)形(xing)式。通俗易(yi)懂則(ze)容(rong)易(yi)被廣大(da)(da)(da)(da)(da)民眾(zhong)接受,語言(yan)駢(pian)(pian)偶則(ze)朗(lang)朗(lang)上口(kou),容(rong)易(yi)記憶。駢(pian)(pian)指兩(liang)馬相并,駢(pian)(pian)文就是用(yong)作(zuo)(zuo)對聯的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)方(fang)式寫的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)文章(zhang),每句都兩(liang)兩(liang)相對,講(jiang)(jiang)究(jiu)平仄對仗(zhang),鏗鏘有(you)韻,是最(zui)能(neng)展現漢語獨特魅力的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)一(yi)種文體,在魏(wei)晉南(nan)北朝時最(zui)為(wei)興盛,后(hou)世也不(bu)乏佳作(zuo)(zuo)。《治家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)格言(yan)》就是以駢(pian)(pian)文形(xing)式寫成(cheng)(cheng),每句都對仗(zhang)。 家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)本不(bu)是嚴格意義上的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)蒙書(shu)(shu),一(yi)般(ban)多懸于廳堂屋室,以對家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)成(cheng)(cheng)員尤其是子(zi)(zi)(zi)(zi)弟起(qi)(qi)警戒的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)作(zuo)(zuo)用(yong)。但《朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)》影(ying)(ying)(ying)響(xiang)巨(ju)大(da)(da)(da)(da)(da),膾炙(zhi)人(ren)口(kou),幾乎(hu)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)喻戶曉,自(zi)然也就成(cheng)(cheng)了(le)舊(jiu)時人(ren)人(ren)必(bi)讀的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)蒙書(shu)(shu)之(zhi)一(yi)。今將《治家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)格言(yan)》放在《蒙書(shu)(shu)講(jiang)(jiang)義》之(zhi)首,就是要(yao)(yao)讓大(da)(da)(da)(da)(da)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)知(zhi)道家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)教(jiao)育是最(zui)重(zhong)要(yao)(yao)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)啟蒙教(jiao)育,對小(xiao)孩子(zi)(zi)(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)教(jiao)育必(bi)須從家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)中(zhong)(zhong)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)點點滴(di)滴(di)小(xiao)事教(jiao)起(qi)(qi)。比(bi)如“黎(li)明(ming)(ming)即(ji)起(qi)(qi),灑(sa)掃(sao)(sao)(sao)庭(ting)除”,我(wo)(wo)從小(xiao)就見(jian)我(wo)(wo)外(wai)公(gong)(gong)是這(zhe)(zhe)(zhe)樣(yang)做(zuo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),他也是這(zhe)(zhe)(zhe)樣(yang)教(jiao)我(wo)(wo)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)。外(wai)公(gong)(gong)每天(tian)總(zong)是早早起(qi)(qi)床,將屋里連(lian)同門前的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)小(xiao)院(yuan)(yuan)子(zi)(zi)(zi)(zi)掃(sao)(sao)(sao)得干干凈(jing)凈(jing),邊掃(sao)(sao)(sao)地邊教(jiao)我(wo)(wo)這(zhe)(zhe)(zhe)“黎(li)明(ming)(ming)即(ji)起(qi)(qi),灑(sa)掃(sao)(sao)(sao)庭(ting)除”的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)道理(li)。漸漸的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)我(wo)(wo)也這(zhe)(zhe)(zhe)樣(yang)做(zuo)起(qi)(qi)來(lai),以后(hou)外(wai)公(gong)(gong)搬(ban)了(le)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia),我(wo)(wo)住進那老(lao)院(yuan)(yuan)子(zi)(zi)(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)時候,也是早起(qi)(qi)將屋里院(yuan)(yuan)外(wai)掃(sao)(sao)(sao)得干干凈(jing)凈(jing),直(zhi)到老(lao)院(yuan)(yuan)子(zi)(zi)(zi)(zi)被拆遷。一(yi)個(ge)人(ren)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)品行(xing)人(ren)格往(wang)往(wang)就是從這(zhe)(zhe)(zhe)些點滴(di)生(sheng)活小(xiao)事中(zhong)(zhong)培養起(qi)(qi)來(lai)的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de),這(zhe)(zhe)(zhe)就是《朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)》的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)影(ying)(ying)(ying)響(xiang),家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)教(jiao)育的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)作(zuo)(zuo)用(yong)。所(suo)以《朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)》尤需(xu)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)長和(he)子(zi)(zi)(zi)(zi)弟一(yi)起(qi)(qi)讀。做(zuo)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)長的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)讀了(le),知(zhi)道怎(zen)(zen)樣(yang)管(guan)理(li)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)、怎(zen)(zen)樣(yang)教(jiao)育子(zi)(zi)(zi)(zi)女(nv)、怎(zen)(zen)樣(yang)在家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)生(sheng)活小(xiao)事中(zhong)(zhong)去教(jiao)育;兒童(tong)讀了(le),知(zhi)道怎(zen)(zen)樣(yang)做(zuo)人(ren)、怎(zen)(zen)樣(yang)在具體生(sheng)活中(zhong)(zhong)要(yao)(yao)求(qiu)自(zi)己,將來(lai)也更知(zhi)道怎(zen)(zen)樣(yang)管(guan)理(li)自(zi)己的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)生(sheng)活與家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)庭(ting)。大(da)(da)(da)(da)(da)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)細細去體會,就會感受到《朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)》的(de)(de)(de)(de)(de)(de)(de)獨特魅力和(he)永恒價值。朱(zhu)子(zi)(zi)(zi)(zi)家(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)(jia)訓(xun)很嚴。總(zong)之(zhi)該歡笑就歡笑,該嚴肅(su)就嚴肅(su)。
【朱子家訓(xun)文(wen)言文(wen)閱讀原文(wen)附答案】相(xiang)關(guan)文(wen)章:
《朱子家訓》原文及翻譯07-21
朱子家訓原文及譯文03-28
《朱子家訓》原文及欣賞03-30
朱子家訓原文及翻譯06-12
朱子奢傳節選閱讀附答案06-09
趙普文言文閱讀原文附答案03-18
朱熹朱子家訓原文及翻譯06-12
朱子家訓原文和譯文03-28
朱熹《朱子家訓》原文及翻譯03-17