文(wen)言(yan)文(wen)《縣令丞簿史題(ti)名碑(bei)記(ji)》閱讀(du)答(da)案及原文(wen)翻(fan)譯
武(wu)鄉(xiang)吳侯令陽信,以最(zui)①稱。收令與丞與簿若②史者之(zhi)姓名若干人(ren)列之(zhi)碑,而樹之(zhi)于其(qi)聽政堂之(zhi)東,時正德辛巳(si)夏四月之(zhi)望也。
頃之,村父(fu)老十數(shu)輩,長(chang)眉曳筇(qiong)杖,聚(ju)觀之,按其名(ming)(ming)而數(shu)焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。至某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),則(ze)瞿焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),曰:“是某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),真父(fu)母也(ye)(ye)(ye)。吾(wu)(wu)祖也(ye)(ye)(ye),吾(wu)(wu)父(fu)也(ye)(ye)(ye),嘗事焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。吾(wu)(wu)賦(fu)稅外無(wu)私(si)征焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),吾(wu)(wu)舉室休休焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。吾(wu)(wu)兒時(shi)尚及(ji)見也(ye)(ye)(ye)。今安得斯(si)人(ren)者來焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),為父(fu)母焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。”言已,則(ze)已慨焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),歙焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),啜啜焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),泣焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),咄③而思焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),爪(zhua)其姓名(ming)(ming)弗(fu)忍移焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),恍焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)若聆厥咳焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),蓋與坐斯(si)人(ren)于縣堂而跪且拜焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)者無(wu)以(yi)異也(ye)(ye)(ye)。又(you)數(shu)之曰:“某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye)。”則(ze)眾也(ye)(ye)(ye)漠焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),若弗(fu)聞焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。又(you)數(shu)之至某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),則(ze)日:“是某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),三老④役焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye)者廷掾(yuan)⑤役焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),亦載名(ming)(ming)于斯(si)也(ye)(ye)(ye)!”目以(yi)笑焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)。又(you)數(shu)之至某(mou)(mou)也(ye)(ye)(ye),則(ze)出(chu)口(kou)唾焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),曰:“是吏而盜者也(ye)(ye)(ye)。”已,又(you)嗔焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),怒焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),以(yi)杖戳焉(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan)(yan),若將鏟其名(ming)(ming)。
無或以告野史氏(shi)(shi)。野史氏(shi)(shi)喟焉(yan),曰:“嘻!惡用是碑也(ye)(ye)乎(hu)(hu)哉!又惡用記乎(hu)(hu)哉!夫父(fu)(fu)老者之(zhi)(zhi)言(yan)斯(si)盡矣。雖然(ran),不可(ke)以不記也(ye)(ye),亦不可(ke)以不碑也(ye)(ye)。使后(hou)之(zhi)(zhi)為令丞與簿若(ruo)史者過而觀焉(yan),將問之(zhi)(zhi)父(fu)(fu)老曰:‘某(mou)循者乎(hu)(hu)?某(mou)良者乎(hu)(hu)?為若(ruo)思(si)也(ye)(ye)?某(mou)尋而常者乎(hu)(hu)?為若(ruo)笑也(ye)(ye)?某(mou)酷(ku)者也(ye)(ye)?貪(tan)者也(ye)(ye)?為若(ruo)怒焉(yan)者乎(hu)(hu)?’又思(si)之(zhi)(zhi)曰:‘后(hou)之(zhi)(zhi)父(fu)(fu)老之(zhi)(zhi)指吾名也(ye)(ye),將嗔焉(yan)乎(hu)(hu)?唾焉(yan)乎(hu)(hu)?漠焉(yan)而已乎(hu)(hu)?’蓋問對之(zhi)(zhi)頃有(you)感發焉(yan),顧瞻之(zhi)(zhi)際有(you)懲創焉(yan),是侯(hou)之(zhi)(zhi)功也(ye)(ye)已。”
侯名(ming)琦,字汝器(qi),丁(ding)丑進(jin)士。其(qi)(qi)(qi)心(xin)也直以(yi)恒,其(qi)(qi)(qi)守也正以(yi)固(gu),其(qi)(qi)(qi)政也仁以(yi)明,有父母之道焉。征最以(yi)去,予固(gu)知(zhi)后之父老之觀斯碑者,將(jiang)爪(zhua)其(qi)(qi)(qi)姓名(ming)而(er)思焉,泣焉,欺且慨焉,為之廟社以(yi)春秋焉,蓋不止(zhi)恍(huang)焉若(ruo)坐其(qi)(qi)(qi)人于縣堂而(er)跪且拜焉而(er)已也。
【注】①最:古代的考核政(zheng)績的等級,以上等為最。 ②若:和,與。 ③咄:表示(shi)驚(jing)詫的嘆詞。
④三老:古代(dai)掌教(jiao)化的鄉官(guan),幫助縣(xian)令(ling)、丞、尉推行政令(ling)。 ⑤廷掾:縣(xian)的佐(zuo)吏。
2、對下列加點詞的解釋,不正確的一項是(3分)( )
A、則眾也(ye)漠(mo)焉 漠(mo):冷(leng)淡 B、無或以告野史氏(shi) 或:有人
C某循(xun)者乎(hu) 循(xun):遵循(xun) D、有父(fu)母之道焉 道:風尚
3、下列都屬于陽信父老對歷屆宣吏的評議的一組是(3分)( )
①是某也,真(zhen)父母也 ②今安得斯人者來(lai)焉 ③其(qi)心(xin)也直(zhi)以恒
④又惡用(yong)記乎(hu)哉 ⑤廷則出(chu)口(kou)唾焉 ⑥以杖(zhang)戳焉,若將鏟其名
A、①②⑤ B、①④⑥ C、②③④ D、③⑤⑥
4、下列對文章有關內容的概括與分析,不正確的一項是(3分)( )
A、吳侯(hou)為陽信縣令時,將該縣若干屆縣令、縣丞、主簿和典史的(de)(de)名字刻(ke)在石碑上,把(ba)碑樹在聽政(zheng)堂東面,引起了父老的(de)(de)聚觀與評議(yi)。
B、第二段大(da)量使用(yong)“焉(yan)”字,音律(lv)整齊(qi),具有韻味。它(ta)以(yi)虛訶的獨特表現力,生動地描(miao)繪了村(cun)中(zhong)父(fu)(fu)老的神情變化和對(dui)父(fu)(fu)母(mu)官的愛(ai)戴與懷念。
C作者認為,盡管父老的議(yi)論(lun)已(yi)經對眾官吏作出了評價,但(dan)還是要題名立碑,因為這(zhe)樣可以提醒警(jing)示后代的官員,讓他們反(fan)思(si)自己。
D、作者在文章(zhang)末(mo)尾補充交代了(le)吳侯的情況,同時表彰了(le)吳侯的為人和政績,并肯定他也將得到父老鄉親(qin)們的愛戴和懷念。
5、把文中劃橫線的句子翻譯成現代漢語。(6分)
(1)吾賦(fu)稅外無私征焉(yan),吾舉室休休焉(yan)。(3分)
(2)惡用是碑也乎哉!(3分)
參考答案:
2.C(循(xun):遵紀守(shou)法) 3.A(③④不屬于父(fu)老的評議)
4.B(對于(yu)父(fu)母官的愛戴懷念僅(jin)僅(jin)是評議的一方(fang)面)
5.(1)我們除了應繳的(de)賦稅外,沒(mei)有繳過縣令私自征收的(de)稅,我們全(quan)家生活(huo)安閑(xian)。(“征”1分,“休(xiu)休(xiu)”1分,句(ju)意通順(shun)1分)
(2)哪里用得著這塊碑啊!(“惡(e)”1分(fen),“是”1分(fen),句意通順1分(fen))
【參考譯文】
武鄉人吳侯任山(shan)東陽信縣(xian)令(ling),以政(zheng)績(ji)優異出(chu)名(ming)。他收(shou)集了陽信縣(xian)歷年的(de)縣(xian)令(ling)、縣(xian)丞、主簿和典史等若干人姓名(ming),刻(ke)在(zai)石碑(bei)上(shang),把石碑(bei)樹在(zai)縣(xian)衙聽政(zheng)堂(tang)的(de)東側,時間是正(zheng)德辛巳年農歷四月十(shi)五(wu)。
很快,村里十幾位眉(mei)毛長長的(de)(de)(de)(de)老(lao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),拄著(zhu)(zhu)竹杖(zhang),聚在石(shi)碑(bei)前(qian)觀看,用手摸(mo)(mo)著(zhu)(zhu)碑(bei)上(shang)的(de)(de)(de)(de)名字(zi)(zi)數(shu)說(shuo)(shuo)著(zhu)(zhu)。數(shu)到(dao)了(le)某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)名字(zi)(zi),這(zhe)(zhe)些老(lao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)就(jiu)面(mian)露驚奇之(zhi)情,其中一(yi)位說(shuo)(shuo):“這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),真的(de)(de)(de)(de)是(shi)(shi)父母官(guan)啊。我的(de)(de)(de)(de)祖父、父親,曾經在他(ta)手下做事(shi)。我們(men)(men)除(chu)了(le)應(ying)繳(jiao)的(de)(de)(de)(de)賦稅(shui)外,沒有繳(jiao)過縣令私自(zi)征收的(de)(de)(de)(de)稅(shui),我們(men)(men)全家生活安閑。我在小(xiao)時候還見到(dao)過他(ta)。如今從哪里能找到(dao)這(zhe)(zhe)樣的(de)(de)(de)(de)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)來當我們(men)(men)的(de)(de)(de)(de)父母官(guan)啊。”說(shuo)(shuo)完,就(jiu)已(yi)經感(gan)慨起(qi)來,接著(zhu)(zhu)唏(xi)噓(xu)起(qi)來,抽(chou)噎起(qi)來,默默地流著(zhu)(zhu)眼(yan)(yan)淚(lei)。老(lao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)帶著(zhu)(zhu)驚奇的(de)(de)(de)(de)表情沉(chen)思(si)著(zhu)(zhu),手指摸(mo)(mo)著(zhu)(zhu)他(ta)的(de)(de)(de)(de)名字(zi)(zi)舍不得移(yi)動,恍然聽(ting)到(dao)了(le)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)咳(ke)嗽聲,跟(gen)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)在大堂上(shang)坐著(zhu)(zhu),自(zi)己向他(ta)跪拜的(de)(de)(de)(de)情景(jing)一(yi)模(mo)一(yi)樣。又有人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)指著(zhu)(zhu)石(shi)碑(bei)上(shang)的(de)(de)(de)(de)`名字(zi)(zi):“某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。”但眾人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)表情冷漠,好像沒有聽(ting)到(dao)過這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)。又數(shu)到(dao)某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),就(jiu)說(shuo)(shuo):“這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),做過‘三老(lao)’,這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren),做過廷掾,他(ta)們(men)(men)也在這(zhe)(zhe)碑(bei)上(shang)留名了(le)啊!”老(lao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)們(men)(men)彼(bi)此對視著(zhu)(zhu)直笑。又數(shu)到(dao)某(mou)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)的(de)(de)(de)(de)時候,老(lao)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)們(men)(men)就(jiu)出口(kou)唾罵,說(shuo)(shuo):“這(zhe)(zhe)人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)名義上(shang)是(shi)(shi)做官(guan)的(de)(de)(de)(de),實際上(shang)是(shi)(shi)一(yi)個(ge)(ge)強盜。”說(shuo)(shuo)完,又瞪著(zhu)(zhu)眼(yan)(yan)睛看著(zhu)(zhu)這(zhe)(zhe)個(ge)(ge)名字(zi)(zi),怒(nu)氣(qi)沖(chong)沖(chong),用竹杖(zhang)戳著(zhu)(zhu)此人(ren)(ren)(ren)(ren)(ren)名字(zi)(zi),像是(shi)(shi)要把它從石(shi)碑(bei)上(shang)鏟掉一(yi)樣。
有(you)人(ren)(ren)把(ba)這(zhe)件事告訴(su)了我(wo)(wo)(wo),我(wo)(wo)(wo)對此有(you)所感(gan)嘆,說(shuo):“唉!哪里用得著這(zhe)塊碑啊(a)(a)!又哪里用得著把(ba)這(zhe)些人(ren)(ren)的(de)名(ming)(ming)字(zi)都記錄下(xia)來啊(a)(a)!父老鄉親們(men)的(de)話已(yi)經把(ba)他們(men)的(de)為人(ren)(ren)都說(shuo)得夠(gou)詳盡了啊(a)(a)。雖然這(zhe)樣,可還(huan)(huan)是(shi)不(bu)可不(bu)記下(xia)他們(men)的(de)名(ming)(ming)字(zi),不(bu)可不(bu)樹起這(zhe)塊碑。因為這(zhe)樣做可以讓后代(dai)(dai)做縣令、縣丞(cheng)、主簿(bu)和典史的(de)人(ren)(ren),走過這(zhe)里時(shi)看(kan)上一看(kan),去問(wen)一問(wen)父老:‘我(wo)(wo)(wo)是(shi)清官嗎(ma)(ma)?我(wo)(wo)(wo)是(shi)好官嗎(ma)(ma)?我(wo)(wo)(wo)會被(bei)(bei)你們(men)想念(nian)嗎(ma)(ma)?我(wo)(wo)(wo)是(shi)平庸的(de)官嗎(ma)(ma)?會被(bei)(bei)你們(men)嘲(chao)笑(xiao)嗎(ma)(ma)?我(wo)(wo)(wo)是(shi)酷(ku)吏嗎(ma)(ma)?是(shi)壞官嗎(ma)(ma)?會被(bei)(bei)你們(men)怒罵(ma)嗎(ma)(ma)?’又想到:‘后代(dai)(dai)的(de)父老會指著我(wo)(wo)(wo)的(de)名(ming)(ming)字(zi)怒目(mu)相(xiang)視嗎(ma)(ma)?會唾罵(ma)我(wo)(wo)(wo)嗎(ma)(ma)?還(huan)(huan)是(shi)冷漠(mo)地對待我(wo)(wo)(wo)而已(yi)?’后代(dai)(dai)為官者問(wen)答之時(shi)有(you)感(gan)慨,觀看(kan)這(zhe)些人(ren)(ren)的(de)名(ming)(ming)字(zi)的(de)時(shi)候能讓自(zi)己警惕,這(zhe)可是(shi)吳侯(hou)的(de)功勞啊(a)(a)。”
吳(wu)侯(hou),名琦,字汝器(qi),丁丑(chou)年的(de)進士。他始終保持(chi)著直率的(de)性格(ge),他的(de)操守(shou)正直而始終不變(bian),他的(de)為政(zheng)仁愛(ai)而清明,有父(fu)母官的(de)風尚。因為政(zheng)績優異而被征召(zhao)離開了(le)陽(yang)信,我知道后(hou)代(dai)的(de)父(fu)老(lao)觀(guan)看這(zhe)塊碑(bei)的(de)時候,一定(ding)會(hui)摸著他的(de)名字想念著他,會(hui)為他流淚,會(hui)唏噓(xu),會(hui)感嘆,會(hui)在(zai)春(chun)秋(qiu)時節祭祀社神時紀念他,那就不止是恍(huang)然見到(dao)他坐在(zai)大堂(tang)上眾人朝他跪拜的(de)樣子(zi)了(le)。
【文(wen)言文(wen)《縣令(ling)丞簿(bu)史(shi)題(ti)名(ming)碑記》閱讀答(da)案及原文(wen)翻譯】相(xiang)關文(wen)章:
《縣令丞簿史題名碑記》閱讀答案及原文翻譯08-09
《縣令丞簿史題名碑記》全文及譯文05-13
《縣令丞簿史題名碑記》邊貢閱讀及譯文06-23
《龍井題名記》閱讀答案及原文翻譯06-15
《縣令捕蝗》閱讀答案及原文07-16
《北史(節選)》閱讀答案及原文翻譯08-12
《龍井題名記》閱讀答案及原文翻譯賞析11-02
五人墓碑記原文閱讀及翻譯08-06
閱讀答案及原文翻譯閱讀答案及原文翻譯06-15