莊子與(yu)惠子游于(yu)濠梁文言(yan)文原文翻譯
《莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)與惠子(zi)(zi)(zi)(zi)游(you)于(yu)濠梁之上》是(shi)(shi)《莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)·秋(qiu)水》中的(de)一篇語錄體議論文,創作于(yu)戰國年代,記敘了莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)與惠子(zi)(zi)(zi)(zi)二人在濠水橋上游(you)玩時進行的(de)一場小辯(bian)。下面是(shi)(shi)小編(bian)為大家收(shou)集(ji)整(zheng)理(li)的(de)莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)與惠子(zi)(zi)(zi)(zi)游(you)于(yu)濠梁文言文原文翻譯,歡(huan)迎閱讀。
莊子與惠子游于濠梁
先秦:佚名
莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)與惠子(zi)(zi)(zi)(zi)游于濠梁(liang)之(zhi)(zhi)上。莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):“鯈魚出游從容(rong),是(shi)魚之(zhi)(zhi)樂(le)也。”惠子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):“子(zi)(zi)(zi)(zi)非(fei)(fei)魚,安知(zhi)(zhi)(zhi)魚之(zhi)(zhi)樂(le)?”莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):“子(zi)(zi)(zi)(zi)非(fei)(fei)我,安知(zhi)(zhi)(zhi)我不知(zhi)(zhi)(zhi)魚之(zhi)(zhi)樂(le)?”惠子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):“我非(fei)(fei)子(zi)(zi)(zi)(zi),固不知(zhi)(zhi)(zhi)子(zi)(zi)(zi)(zi)矣;子(zi)(zi)(zi)(zi)固非(fei)(fei)魚也,子(zi)(zi)(zi)(zi)之(zhi)(zhi)不知(zhi)(zhi)(zhi)魚之(zhi)(zhi)樂(le)全矣!”莊(zhuang)子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue):“請循其本(ben)。子(zi)(zi)(zi)(zi)曰(yue)‘汝安知(zhi)(zhi)(zhi)魚樂(le)’云者,既已(yi)知(zhi)(zhi)(zhi)吾知(zhi)(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi)而(er)問我。我知(zhi)(zhi)(zhi)之(zhi)(zhi)濠上也。”
譯文及注釋
譯文
莊子(zi)和惠(hui)(hui)子(zi)一起在(zai)濠水的(de)(de)橋上(shang)游玩。莊子(zi)說(shuo)(shuo)(shuo):“鯈魚(yu)在(zai)河(he)水中游得(de)多(duo)么悠(you)閑(xian)自得(de),這是(shi)(shi)魚(yu)的(de)(de)快(kuai)樂(le)(le)啊(a)。”惠(hui)(hui)子(zi)說(shuo)(shuo)(shuo):“你(ni)又不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)魚(yu),哪(na)(na)里知(zhi)道(dao)(dao)(dao)魚(yu)是(shi)(shi)快(kuai)樂(le)(le)的(de)(de)呢?”莊子(zi)說(shuo)(shuo)(shuo):“你(ni)又不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)我(wo)(wo)(wo)(wo),怎么知(zhi)道(dao)(dao)(dao)我(wo)(wo)(wo)(wo)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)魚(yu)兒是(shi)(shi)快(kuai)樂(le)(le)的(de)(de)呢?”惠(hui)(hui)子(zi)說(shuo)(shuo)(shuo):“我(wo)(wo)(wo)(wo)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)你(ni),固然就(jiu)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)你(ni)(的(de)(de)想法);你(ni)本來就(jiu)不(bu)(bu)(bu)是(shi)(shi)魚(yu),你(ni)不(bu)(bu)(bu)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)魚(yu)的(de)(de)快(kuai)樂(le)(le),這是(shi)(shi)可以完全(quan)確定的(de)(de)。”莊子(zi)說(shuo)(shuo)(shuo):“讓我(wo)(wo)(wo)(wo)們回(hui)到最初(chu)的(de)(de)話題,你(ni)開(kai)始(shi)問我(wo)(wo)(wo)(wo)‘你(ni)哪(na)(na)里知(zhi)道(dao)(dao)(dao)魚(yu)兒的(de)(de)快(kuai)樂(le)(le)’的(de)(de)話,就(jiu)說(shuo)(shuo)(shuo)明(ming)你(ni)很清楚我(wo)(wo)(wo)(wo)知(zhi)道(dao)(dao)(dao),所(suo)以才來問我(wo)(wo)(wo)(wo)是(shi)(shi)從哪(na)(na)里知(zhi)道(dao)(dao)(dao)的(de)(de)。現在(zai)我(wo)(wo)(wo)(wo)告訴你(ni),我(wo)(wo)(wo)(wo)是(shi)(shi)在(zai)濠水的(de)(de)橋上(shang)知(zhi)道(dao)(dao)(dao)的(de)(de)。”
注釋
1.濠梁:濠水的橋上(shang)。濠,水名,在現在安徽鳳陽(yang)。
2.從容:悠閑(xian)自得。
2.鯈(tiáo)魚(yu):一種(zhong)淡水魚(yu)中的銀白色小魚(yu),喜歡在(zai)水層下面游動,長約16厘米,又名白鰷。
3. 是:這。
4. 固:固然(固不(bu)知(zhi)子矣);本(ben)來(子固非魚也)。
5. 全:完(wan)全,確定(ding)是。
6. 循(xun)其(qi)本(ben)(ben):從最初的話題(ti)(ti)說起。循(xun):順著(zhu)。其(qi),話題(ti)(ti)。本(ben)(ben):最初。
7. 子曰‘汝安(an)知魚樂’云(yun)者(zhe)(zhe):你(ni)說(shuo)“汝安(an)知魚樂”等等。汝安(an)知魚樂:你(ni)怎么(哪(na)(na)里)知道魚是快樂的呢(ni)。云(yun)者(zhe)(zhe):如此(ci)如此(ci)。安(an),怎么;哪(na)(na)里。
8.安;疑問代詞.怎(zen)么,哪(na)里
作者簡介
莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)(約(yue)前369年—前286年),莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)氏,名周(zhou),字子(zi)(zi)休(一(yi)說子(zi)(zi)沐(mu)),莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)是宋國(guo)的(de)(de)(de)(de)公室后代(dai)。戰國(guo)時期(qi)宋國(guo)蒙(今河(he)南省商丘市東北梁園(yuan)區蒙墻寺)人(ren)。戰國(guo)時期(qi)著名的(de)(de)(de)(de).思(si)想(xiang)家、哲(zhe)學(xue)家、文(wen)學(xue)家,道家學(xue)派(pai)的(de)(de)(de)(de)代(dai)表人(ren)物(wu),老子(zi)(zi)哲(zhe)學(xue)思(si)想(xiang)的(de)(de)(de)(de)繼承(cheng)者和(he)(he)(he)發展(zhan)者,先秦莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)學(xue)派(pai)的(de)(de)(de)(de)創(chuang)始人(ren)。他的(de)(de)(de)(de)學(xue)說涵蓋著當時社會生(sheng)活(huo)的(de)(de)(de)(de)方方面面,但根(gen)本精神(shen)還是皈(gui)依于老子(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)哲(zhe)學(xue)。后世將他與老子(zi)(zi)并(bing)稱(cheng)為“老莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)”,他們的(de)(de)(de)(de)哲(zhe)學(xue)為“老莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)哲(zhe)學(xue)”。莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)曾作過漆園(yuan)吏,生(sheng)活(huo)貧窮困頓,卻鄙棄榮華(hua)(hua)富貴(gui)、權勢名利(li),力(li)圖(tu)在(zai)亂世保持獨立的(de)(de)(de)(de)人(ren)格,追求逍遙(yao)無恃的(de)(de)(de)(de)精神(shen)自由(you)。對(dui)于莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)在(zai)中國(guo)文(wen)學(xue)史(shi)和(he)(he)(he)思(si)想(xiang)史(shi)上的(de)(de)(de)(de)重要貢獻,封建(jian)帝王尤(you)為重視,在(zai)唐開(kai)元二十(shi)五(wu)年莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)被(bei)詔號為“南華(hua)(hua)真人(ren)”,后人(ren)即稱(cheng)之為“南華(hua)(hua)真人(ren)”,莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)一(yi)生(sheng)著書十(shi)余萬(wan)言(yan),書名《莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)》。《莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)》一(yi)書也(ye)被(bei)稱(cheng)為《南華(hua)(hua)真經》。其文(wen)章具有(you)(you)濃(nong)厚(hou)的(de)(de)(de)(de)浪漫色(se)彩,對(dui)后世文(wen)學(xue)有(you)(you)很大影響。這部文(wen)獻是中國(guo)古(gu)代(dai)典籍(ji)中的(de)(de)(de)(de)瑰(gui)寶。莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)名篇有(you)(you)《逍遙(yao)游(you)》、《齊物(wu)論》等(deng),莊(zhuang)(zhuang)(zhuang)子(zi)(zi)主張是"天人(ren)合一(yi)”和(he)(he)(he)“清靜無為”。
他的(de)(de)(de)(de)(de)思想(xiang)(xiang)(xiang)包含著樸素辯(bian)證法(fa)因素,主(zhu)(zhu)(zhu)要思想(xiang)(xiang)(xiang)是(shi)(shi)“天道(dao)無(wu)(wu)(wu)為(wei)”,認為(wei)一切事(shi)物(wu)(wu)都在變化,他認為(wei)“道(dao)”是(shi)(shi)“先天生(sheng)地”的(de)(de)(de)(de)(de),從“道(dao)未(wei)始有封”,莊(zhuang)子(zi)(zi)主(zhu)(zhu)(zhu)要認為(wei)自(zi)然的(de)(de)(de)(de)(de)比人(ren)為(wei)的(de)(de)(de)(de)(de)要好,提倡(chang)無(wu)(wu)(wu)用(yong),認為(wei)大無(wu)(wu)(wu)用(yong)就(jiu)是(shi)(shi)有用(yong)。就(jiu)像“一棵(ke)難看(kan)的(de)(de)(de)(de)(de)樹(shu)(shu)被認為(wei)無(wu)(wu)(wu)用(yong),有一個木匠要找(zhao)一棵(ke)樹(shu)(shu)作房梁,但(dan)這棵(ke)樹(shu)(shu)太彎了(le),沒法(fa)做房梁;第二個木匠找(zhao)樹(shu)(shu)做磨的(de)(de)(de)(de)(de)握柄,要彎的(de)(de)(de)(de)(de),但(dan)這棵(ke)樹(shu)(shu)太難看(kan)了(le),又沒辦法(fa);第三(san)個木匠要做車轱轆,但(dan)這棵(ke)樹(shu)(shu)長得(de)不(bu)行,從某(mou)方面講是(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)用(yong)的(de)(de)(de)(de)(de)。但(dan)從莊(zhuang)子(zi)(zi)的(de)(de)(de)(de)(de)角度看(kan),無(wu)(wu)(wu)用(yong)就(jiu)是(shi)(shi)有用(yong),大無(wu)(wu)(wu)用(yong)就(jiu)是(shi)(shi)大有作為(wei),正是(shi)(shi)因為(wei)它的(de)(de)(de)(de)(de)“無(wu)(wu)(wu)用(yong)”,這棵(ke)樹(shu)(shu)才逃脫(tuo)了(le)被砍倒(dao)(dao)的(de)(de)(de)(de)(de)命運。所(suo)以(yi)莊(zhuang)子(zi)(zi)提倡(chang)無(wu)(wu)(wu)用(yong)精神(即(ji)“道(dao)”是(shi)(shi)無(wu)(wu)(wu)界(jie)(jie)限(xian)差(cha)別(bie)(bie)的(de)(de)(de)(de)(de)),屬主(zhu)(zhu)(zhu)觀唯心(xin)主(zhu)(zhu)(zhu)義(yi)體系。“道(dao)”也是(shi)(shi)其哲學的(de)(de)(de)(de)(de)基礎和最高(gao)范疇,即(ji)關于世界(jie)(jie)起源和本質的(de)(de)(de)(de)(de)觀念,又是(shi)(shi)之人(ren)認識(shi)境界(jie)(jie)。主(zhu)(zhu)(zhu)張(zhang)“無(wu)(wu)(wu)為(wei)”,放棄一切妄(wang)為(wei)。又認為(wei)一切事(shi)物(wu)(wu)都是(shi)(shi)相(xiang)對的(de)(de)(de)(de)(de),因此(ci)他否(fou)定(ding)一切事(shi)物(wu)(wu)的(de)(de)(de)(de)(de)本質區(qu)別(bie)(bie),極力否(fou)定(ding)現實,幻(huan)想(xiang)(xiang)(xiang)一種“天地與我(wo)并生(sheng),萬物(wu)(wu)與我(wo)為(wei)一”(《齊物(wu)(wu)論(lun)》)的(de)(de)(de)(de)(de)主(zhu)(zhu)(zhu)觀精神境界(jie)(jie),安時處順(shun),逍(xiao)遙自(zi)得(de),倒(dao)(dao)向了(le)相(xiang)對主(zhu)(zhu)(zhu)義(yi)和宿命論(lun)。在政治上主(zhu)(zhu)(zhu)張(zhang)“無(wu)(wu)(wu)為(wei)而治”,反(fan)對一切社(she)會制度,擯棄一切文化知識(shi)。
莊(zhuang)子(zi)的(de)(de)(de)文(wen)(wen)章,想象(xiang)(xiang)(xiang)力很(hen)(hen)強,文(wen)(wen)筆(bi)變(bian)化多端,具有濃厚的(de)(de)(de)浪漫主(zhu)義色彩,并采用寓言故事(shi)形(xing)式(shi),富有幽默諷刺的(de)(de)(de)意味,對后世(shi)文(wen)(wen)學語言有很(hen)(hen)大(da)影響。其超(chao)常的(de)(de)(de)想象(xiang)(xiang)(xiang)和變(bian)幻莫測的(de)(de)(de)寓言故事(shi),構(gou)成(cheng)了莊(zhuang)子(zi)特有的(de)(de)(de)奇特的(de)(de)(de)形(xing)象(xiang)(xiang)(xiang)世(shi)界,“意出塵外,怪(guai)生筆(bi)端。”(劉熙載(zai)《藝概·文(wen)(wen)概》)莊(zhuang)周和他的(de)(de)(de)門(men)人以及(ji)后學者著有《莊(zhuang)子(zi)》(被道教奉(feng)為《南華經》又名《華南經》),道家經典之一。《漢書藝文(wen)(wen)志(zhi)》著錄《莊(zhuang)子(zi)》五十二篇,但留下(xia)來的(de)(de)(de)只有三十三篇。分為:外篇,內篇,雜篇。其中內篇七篇,一般定為莊(zhuang)子(zi)著;外篇雜篇可能摻雜有他的(de)(de)(de)門(men)人和后來道家的(de)(de)(de)作品。
【莊子與惠子游于濠(hao)梁文(wen)(wen)(wen)言文(wen)(wen)(wen)原文(wen)(wen)(wen)翻譯】相關(guan)文(wen)(wen)(wen)章:
莊子與惠子游于濠梁原文及翻譯02-17
莊子與惠子游于濠梁原文翻譯及賞析01-07
莊子與惠子游于濠梁_文言文原文賞析及翻譯08-26
莊子與惠子游于濠梁文言文翻譯04-06
莊子與惠子游于濠梁原文及賞析07-16
《莊子與惠子游于濠梁》課文翻譯11-13
莊子與惠子游于濠梁原文翻譯及賞析2篇04-20
《莊子與惠子游于濠梁》的原文和譯文07-04
莊子與惠子游于濠梁的說課稿07-12