- 相關推薦
文(wen)(wen)言(yan)文(wen)(wen)廉(lian)藺列傳(chuan)原文(wen)(wen)及翻譯
廉頗藺相(xiang)如(ru)列傳(chuan),出自西(xi)漢(han)司馬遷所著《史(shi)記》卷八十(shi)一。戰國末(mo),強秦采取遠交近攻、各個(ge)擊破的戰略(lve),積極對外(wai)擴張(zhang)。趙國實力比秦稍弱。文言文廉藺列傳(chuan)原文及翻譯,我們來(lai)看看。
文言文廉藺列傳原文:
廉頗者(zhe)(zhe),趙(zhao)之良將也。趙(zhao)惠文王十六年,廉頗為(wei)趙(zhao)將,伐齊,大破之,取陽晉,拜(bai)為(wei)上(shang)卿,以(yi)勇氣聞于諸侯。藺相如者(zhe)(zhe),趙(zhao)人(ren)也,為(wei)趙(zhao)宦者(zhe)(zhe)令繆賢舍人(ren)。
趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)惠(hui)文王(wang)(wang)(wang)時,得楚(chu)和氏(shi)璧(bi)。秦(qin)(qin)昭王(wang)(wang)(wang)聞之(zhi)(zhi),使(shi)人(ren)遺(yi)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)書,愿以十五城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)請(qing)易璧(bi)。趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)與(yu)(yu)大(da)將軍廉頗諸(zhu)大(da)臣(chen)(chen)謀(mou)(mou):欲予(yu)秦(qin)(qin),秦(qin)(qin)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)恐(kong)不(bu)(bu)(bu)(bu)可得,徒見欺;欲勿予(yu),即患秦(qin)(qin)兵之(zhi)(zhi)來。計(ji)(ji)未定,求(qiu)人(ren)可使(shi)報秦(qin)(qin)者(zhe),未得。宦者(zhe)令繆賢(xian)曰(yue):“臣(chen)(chen)舍人(ren)藺(lin)相(xiang)如可使(shi)。”王(wang)(wang)(wang)問:“何(he)以知之(zhi)(zhi)?”對曰(yue):“臣(chen)(chen)嘗(chang)有罪,竊計(ji)(ji)欲亡(wang)走(zou)燕(yan)(yan),臣(chen)(chen)舍人(ren)相(xiang)如止臣(chen)(chen),曰(yue):‘君(jun)何(he)以知燕(yan)(yan)王(wang)(wang)(wang)?’臣(chen)(chen)語(yu)曰(yue):‘臣(chen)(chen)嘗(chang)從(cong)(cong)大(da)王(wang)(wang)(wang)與(yu)(yu)燕(yan)(yan)王(wang)(wang)(wang)會(hui)境上,燕(yan)(yan)王(wang)(wang)(wang)私握臣(chen)(chen)手,曰(yue)“愿結(jie)友”。以此知之(zhi)(zhi),故欲往。’相(xiang)如謂(wei)臣(chen)(chen)曰(yue):‘夫趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)強(qiang)而(er)(er)燕(yan)(yan)弱,而(er)(er)君(jun)幸(xing)于趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang),故燕(yan)(yan)王(wang)(wang)(wang)欲結(jie)于君(jun)。今君(jun)乃(nai)亡(wang)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)走(zou)燕(yan)(yan),燕(yan)(yan)畏(wei)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao),其(qi)勢必(bi)不(bu)(bu)(bu)(bu)敢留君(jun),而(er)(er)束君(jun)歸趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)矣。君(jun)不(bu)(bu)(bu)(bu)如肉袒伏斧質(zhi)請(qing)罪,則(ze)幸(xing)得脫矣。’臣(chen)(chen)從(cong)(cong)其(qi)計(ji)(ji),大(da)王(wang)(wang)(wang)亦幸(xing)赦臣(chen)(chen)。臣(chen)(chen)竊以為其(qi)人(ren)勇(yong)士,有智謀(mou)(mou),宜(yi)可使(shi)。”于是王(wang)(wang)(wang)召見,問藺(lin)相(xiang)如曰(yue):“秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)以十五城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)請(qing)易寡(gua)人(ren)之(zhi)(zhi)璧(bi),可予(yu)不(bu)(bu)(bu)(bu)?”相(xiang)如曰(yue):“秦(qin)(qin)強(qiang)而(er)(er)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)弱,不(bu)(bu)(bu)(bu)可不(bu)(bu)(bu)(bu)許(xu)。”王(wang)(wang)(wang)曰(yue):“取(qu)吾璧(bi),不(bu)(bu)(bu)(bu)予(yu)我城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng),奈何(he)?”相(xiang)如曰(yue):“秦(qin)(qin)以城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)求(qiu)璧(bi)而(er)(er)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)不(bu)(bu)(bu)(bu)許(xu),曲在(zai)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)。趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)予(yu)璧(bi)而(er)(er)秦(qin)(qin)不(bu)(bu)(bu)(bu)予(yu)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng),曲在(zai)秦(qin)(qin)。均(jun)之(zhi)(zhi)二策,寧(ning)許(xu)以負秦(qin)(qin)曲。”王(wang)(wang)(wang)曰(yue):“誰(shui)可使(shi)者(zhe)?”相(xiang)如曰(yue):“王(wang)(wang)(wang)必(bi)無人(ren),臣(chen)(chen)愿奉璧(bi)往使(shi)。城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)入(ru)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)而(er)(er)璧(bi)留秦(qin)(qin);城(cheng)(cheng)(cheng)(cheng)不(bu)(bu)(bu)(bu)入(ru),臣(chen)(chen)請(qing)完璧(bi)歸趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)于是遂遣相(xiang)如奉璧(bi)西入(ru)秦(qin)(qin)。
秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)坐(zuo)章臺見相(xiang)(xiang)如,相(xiang)(xiang)如奉璧(bi)(bi)(bi)奏秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)。秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)大(da)(da)喜,傳(chuan)以(yi)(yi)示美人(ren)及左右,左右皆呼(hu)萬歲(sui)。相(xiang)(xiang)如視(shi)秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)無意償趙(zhao)(zhao)(zhao)城,乃(nai)(nai)前曰:“璧(bi)(bi)(bi)有瑕,請指(zhi)示王(wang)(wang)(wang)。”王(wang)(wang)(wang)授璧(bi)(bi)(bi),相(xiang)(xiang)如因持璧(bi)(bi)(bi)卻立(li),倚柱,怒(nu)發上(shang)(shang)沖冠,謂(wei)秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)曰:“大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)欲得(de)璧(bi)(bi)(bi),使人(ren)發書(shu)至趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang),趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)悉召(zhao)群臣(chen)議(yi),皆曰‘秦(qin)(qin)貪,負(fu)其(qi)強,以(yi)(yi)空言求璧(bi)(bi)(bi),償城恐不(bu)(bu)(bu)可得(de)’。議(yi)不(bu)(bu)(bu)欲予秦(qin)(qin)璧(bi)(bi)(bi)。臣(chen)以(yi)(yi)為布(bu)衣(yi)之(zhi)(zhi)交尚不(bu)(bu)(bu)相(xiang)(xiang)欺(qi),況大(da)(da)國乎(hu)!且以(yi)(yi)一璧(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)故(gu)逆(ni)強秦(qin)(qin)之(zhi)(zhi)歡,不(bu)(bu)(bu)可。于(yu)是趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)乃(nai)(nai)齋(zhai)(zhai)(zhai)戒(jie)(jie)五(wu)日,使臣(chen)奉璧(bi)(bi)(bi),拜送書(shu)于(yu)庭。何者(zhe)?嚴大(da)(da)國之(zhi)(zhi)威以(yi)(yi)修(xiu)敬也(ye)。今臣(chen)至,大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)見臣(chen)列(lie)觀(guan),禮節(jie)甚倨;得(de)璧(bi)(bi)(bi),傳(chuan)之(zhi)(zhi)美人(ren),以(yi)(yi)戲弄(nong)臣(chen)。臣(chen)觀(guan)大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)無意償趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)城邑,故(gu)臣(chen)復取璧(bi)(bi)(bi)。大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)必(bi)欲急臣(chen),臣(chen)頭今與璧(bi)(bi)(bi)俱碎于(yu)柱矣!”相(xiang)(xiang)如持其(qi)璧(bi)(bi)(bi)睨柱,欲以(yi)(yi)擊柱。秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)恐其(qi)破(po)璧(bi)(bi)(bi),乃(nai)(nai)辭謝固請,召(zhao)有司案圖,指(zhi)從此以(yi)(yi)往(wang)十五(wu)都予趙(zhao)(zhao)(zhao)。相(xiang)(xiang)如度(du)秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)特以(yi)(yi)詐(zha)詳為予趙(zhao)(zhao)(zhao)城,實(shi)不(bu)(bu)(bu)可得(de),乃(nai)(nai)謂(wei)秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)曰:“和氏(shi)璧(bi)(bi)(bi),天下所共(gong)傳(chuan)寶(bao)也(ye),趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)恐,不(bu)(bu)(bu)敢不(bu)(bu)(bu)獻。趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)送璧(bi)(bi)(bi)時,齋(zhai)(zhai)(zhai)戒(jie)(jie)五(wu)日,今大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)亦宜齋(zhai)(zhai)(zhai)戒(jie)(jie)五(wu)日,設(she)九(jiu)賓于(yu)廷,臣(chen)乃(nai)(nai)敢上(shang)(shang)璧(bi)(bi)(bi)。”秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)度(du)之(zhi)(zhi),終(zhong)不(bu)(bu)(bu)可強奪(duo),遂許齋(zhai)(zhai)(zhai)五(wu)日,舍相(xiang)(xiang)如廣成(cheng)傳(chuan)。相(xiang)(xiang)如度(du)秦(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)雖齋(zhai)(zhai)(zhai),決負(fu)約(yue)不(bu)(bu)(bu)償城,乃(nai)(nai)使其(qi)從者(zhe)衣(yi)褐,懷(huai)其(qi)璧(bi)(bi)(bi),從徑道亡,歸璧(bi)(bi)(bi)于(yu)趙(zhao)(zhao)(zhao)。
秦(qin)王(wang)齋五(wu)日后,乃設九(jiu)賓(bin)禮于廷,引趙(zhao)(zhao)使(shi)者藺相如。相如至,謂秦(qin)王(wang)曰:“秦(qin)自繆公(gong)以(yi)來二十(shi)馀(yu)君,未(wei)嘗有(you)堅明約束者也。臣(chen)(chen)誠恐見欺(qi)于王(wang)而(er)負趙(zhao)(zhao),故令人(ren)持(chi)璧(bi)(bi)歸(gui)(gui),間至趙(zhao)(zhao)矣。且秦(qin)強(qiang)而(er)趙(zhao)(zhao)弱,大王(wang)遣一介之(zhi)使(shi)至趙(zhao)(zhao),趙(zhao)(zhao)立奉璧(bi)(bi)來。今(jin)以(yi)秦(qin)之(zhi)強(qiang)而(er)先(xian)割十(shi)五(wu)都予趙(zhao)(zhao),趙(zhao)(zhao)豈敢留(liu)璧(bi)(bi)而(er)得罪于大王(wang)乎?臣(chen)(chen)知欺(qi)大王(wang)之(zhi)罪當誅,臣(chen)(chen)請就湯鑊,唯大王(wang)與(yu)群(qun)臣(chen)(chen)孰(shu)計議之(zhi)。”秦(qin)王(wang)與(yu)群(qun)臣(chen)(chen)相視(shi)而(er)嘻。左右或欲引相如去,秦(qin)王(wang)因曰:“今(jin)殺相如,終(zhong)不能(neng)得璧(bi)(bi)也,而(er)絕秦(qin)趙(zhao)(zhao)之(zhi)歡,不如因而(er)厚遇之(zhi),使(shi)歸(gui)(gui)趙(zhao)(zhao),趙(zhao)(zhao)王(wang)豈以(yi)一璧(bi)(bi)之(zhi)故欺(qi)秦(qin)邪!”卒廷見相如,畢禮而(er)歸(gui)(gui)之(zhi)。
相(xiang)如(ru)既歸(gui),趙(zhao)王以為(wei)賢大夫(fu)使不辱于(yu)諸侯(hou),拜相(xiang)如(ru)為(wei)上大夫(fu)。秦亦不以城予趙(zhao),趙(zhao)亦終不予秦璧。
其后秦伐趙(zhao),拔石(shi)城。明年(nian),復攻趙(zhao),殺二萬人。
秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)使使者(zhe)告趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),欲(yu)與王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)為(wei)(wei)好(hao)會(hui)于西河外澠池。趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)畏秦(qin)(qin)(qin)(qin),欲(yu)毋行(xing)(xing)。廉頗(po)、藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)計曰(yue)(yue):“王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)不(bu)(bu)行(xing)(xing),示趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)弱且怯也(ye)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)遂(sui)行(xing)(xing),相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)從。廉頗(po)送至境,與王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)訣曰(yue)(yue):“王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)行(xing)(xing),度道(dao)里會(hui)遇之(zhi)禮畢,還,不(bu)(bu)過三十(shi)日。三十(shi)日不(bu)(bu)還,則請(qing)(qing)立太(tai)子為(wei)(wei)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),以(yi)(yi)絕秦(qin)(qin)(qin)(qin)望(wang)。”王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)許之(zhi),遂(sui)與秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)會(hui)澠池。秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)飲(yin)酒酣(han),曰(yue)(yue):“寡人竊聞趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)好(hao)音,請(qing)(qing)奏(zou)瑟。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)鼓瑟。秦(qin)(qin)(qin)(qin)御(yu)(yu)史(shi)(shi)前書(shu)(shu)曰(yue)(yue)“某年(nian)月日,秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)與趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)會(hui)飲(yin),令(ling)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)鼓瑟”。藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)前曰(yue)(yue):“趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)竊聞秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)善為(wei)(wei)秦(qin)(qin)(qin)(qin)聲,請(qing)(qing)奏(zou)盆(pen)缻(fou)秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),以(yi)(yi)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)娛樂。”秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)怒,不(bu)(bu)許。于是相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)前進(jin)缻(fou),因跪請(qing)(qing)秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)。秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)不(bu)(bu)肯擊(ji)缻(fou)。相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)曰(yue)(yue):“五步之(zhi)內,相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)請(qing)(qing)得(de)以(yi)(yi)頸(jing)血濺大(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)矣!”左右欲(yu)刃相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru),相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)張目叱之(zhi),左右皆(jie)靡。于是秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)不(bu)(bu)懌,為(wei)(wei)一擊(ji)缻(fou)。相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)顧召趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)御(yu)(yu)史(shi)(shi)書(shu)(shu)曰(yue)(yue)“某年(nian)月日,秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)為(wei)(wei)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)擊(ji)缻(fou)”。秦(qin)(qin)(qin)(qin)之(zhi)群臣曰(yue)(yue):“請(qing)(qing)以(yi)(yi)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)十(shi)五城(cheng)為(wei)(wei)秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)壽(shou)。”藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)亦曰(yue)(yue):“請(qing)(qing)以(yi)(yi)秦(qin)(qin)(qin)(qin)之(zhi)咸陽為(wei)(wei)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)壽(shou)。”秦(qin)(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)竟(jing)酒,終不(bu)(bu)能加勝于趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)。趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)亦盛設(she)兵以(yi)(yi)待秦(qin)(qin)(qin)(qin),秦(qin)(qin)(qin)(qin)不(bu)(bu)敢動(dong)。
既罷歸國,以(yi)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)功大(da),拜為上卿,位在(zai)廉(lian)頗(po)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)右。廉(lian)頗(po)曰(yue):“我為趙將,有攻城野戰之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)大(da)功,而藺(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)徒以(yi)口舌為勞(lao),而位居(ju)我上,且相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)素(su)**,吾(wu)羞,不忍為之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)下。”宣言曰(yue):“我見相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru),必辱之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)。”相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)聞,不肯與(yu)(yu)(yu)會。相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)每朝(chao)時(shi),常(chang)稱(cheng)病(bing),不欲(yu)與(yu)(yu)(yu)廉(lian)頗(po)爭(zheng)列。已而相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)出,望見廉(lian)頗(po),相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)引(yin)車避匿(ni)。于(yu)是(shi)舍人(ren)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)與(yu)(yu)(yu)諫曰(yue):“臣(chen)(chen)所(suo)以(yi)去親戚而事君者,徒慕君之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)高義(yi)也(ye)。今君與(yu)(yu)(yu)廉(lian)頗(po)同(tong)列,廉(lian)君宣惡言而君畏匿(ni)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),恐懼殊甚,且庸人(ren)尚(shang)羞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),況于(yu)將相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)乎!臣(chen)(chen)等(deng)不肖,請辭去。”藺(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)固止(zhi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),曰(yue):“公之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)視廉(lian)將軍孰與(yu)(yu)(yu)秦(qin)(qin)王(wang)?”曰(yue):“不若也(ye)。”相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)曰(yue):“夫以(yi)秦(qin)(qin)王(wang)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)威(wei),而相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)廷叱(chi)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),辱其(qi)群臣(chen)(chen),相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)雖(sui)駑,獨畏廉(lian)將軍哉?顧吾(wu)念之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),強秦(qin)(qin)之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)所(suo)以(yi)不敢加(jia)兵于(yu)趙者,徒以(yi)吾(wu)兩人(ren)在(zai)也(ye)。今兩虎(hu)共斗,其(qi)勢不俱生(sheng)。吾(wu)所(suo)以(yi)為此者,以(yi)先國家之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)急而后私(si)仇也(ye)。”廉(lian)頗(po)聞之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi),肉袒負荊,因賓客至藺(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)門謝罪(zui)。曰(yue):“鄙賤之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)人(ren),不知將軍寬之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)至此也(ye)。”卒相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)與(yu)(yu)(yu)歡,為刎頸之(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)(zhi)交。
文言文廉藺列傳譯文:
廉(lian)頗是(shi)趙(zhao)國優秀的(de)將領。趙(zhao)惠文王十六(liu)年,時為趙(zhao)國將軍的(de)廉(lian)頗率(lv)領趙(zhao)軍征(zheng)討齊國,大(da)敗齊軍,奪取(qu)了(le)陽晉(jin),晉(jin)升(sheng)為上(shang)卿,從此他(ta)以英勇善戰聞名于諸(zhu)侯(hou)各國。藺相如,趙(zhao)國人,他(ta)是(shi)趙(zhao)國的(de)宦官首領繆賢家的(de)門(men)客。
趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)惠文王的(de)(de)時候(hou),得到(dao)了(le)(le)楚人的(de)(de)和(he)(he)(he)氏(shi)璧(bi)。秦(qin)(qin)(qin)(qin)昭王聽(ting)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo)了(le)(le)這件事,就(jiu)派(pai)人給(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王送來(lai)一(yi)封書信(xin),表示愿意用十(shi)五(wu)座城(cheng)池(chi)交換和(he)(he)(he)氏(shi)璧(bi)。趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王同(tong)大(da)(da)(da)將軍廉頗(po)以及諸大(da)(da)(da)臣們商量:如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果把(ba)寶(bao)玉給(gei)了(le)(le)秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo),秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)城(cheng)邑(yi)恐(kong)怕(pa)不(bu)(bu)可(ke)能(neng)(neng)(neng)(neng)得到(dao),白白地(di)受(shou)到(dao)欺騙;如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果不(bu)(bu)給(gei)他(ta)(ta),又恐(kong)怕(pa)秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)來(lai)攻(gong)打(da)。尚(shang)未(wei)找(zhao)到(dao)合適(shi)的(de)(de)解決辦(ban)(ban)法,尋找(zhao)一(yi)個(ge)能(neng)(neng)(neng)(neng)到(dao)秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)去(qu)回(hui)復的(de)(de)使(shi)(shi)者(zhe),也(ye)未(wei)能(neng)(neng)(neng)(neng)找(zhao)到(dao)。宦官(guan)令繆(mou)賢說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“我(wo)的(de)(de)門(men)客(ke)藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)可(ke)以出(chu)(chu)使(shi)(shi)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王問(wen):“你是(shi)(shi)怎么知道他(ta)(ta)可(ke)以出(chu)(chu)使(shi)(shi)的(de)(de)?”繆(mou)賢回(hui)答(da)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“微臣曾(ceng)犯過罪(zui),私(si)(si)下(xia)打(da)算逃亡到(dao)燕(yan)(yan)國(guo)(guo)(guo)(guo)去(qu),我(wo)的(de)(de)門(men)客(ke)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)勸阻(zu)我(wo)不(bu)(bu)要去(qu),問(wen)我(wo)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):‘您(nin)(nin)怎么會了(le)(le)解燕(yan)(yan)王呢?’我(wo)對他(ta)(ta)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):‘我(wo)曾(ceng)隨從(cong)(cong)大(da)(da)(da)王在(zai)國(guo)(guo)(guo)(guo)境上(shang)與(yu)燕(yan)(yan)王會見(jian),燕(yan)(yan)王私(si)(si)下(xia)握住我(wo)的(de)(de)手(shou),說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo)“情愿跟(gen)您(nin)(nin)交個(ge)朋友”。因此了(le)(le)解他(ta)(ta),所以打(da)算投奔(ben)燕(yan)(yan)王。’相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)對我(wo)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):‘趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)強,燕(yan)(yan)國(guo)(guo)(guo)(guo)弱,而您(nin)(nin)受(shou)寵于(yu)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王,所以燕(yan)(yan)王想(xiang)要和(he)(he)(he)您(nin)(nin)結交。現在(zai)您(nin)(nin)是(shi)(shi)從(cong)(cong)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)逃亡到(dao)燕(yan)(yan)國(guo)(guo)(guo)(guo)去(qu),燕(yan)(yan)國(guo)(guo)(guo)(guo)懼怕(pa)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo),這種形勢下(xia)燕(yan)(yan)王必定不(bu)(bu)敢收留您(nin)(nin),而且還會把(ba)您(nin)(nin)捆綁起來(lai)送回(hui)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)。您(nin)(nin)不(bu)(bu)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)脫(tuo)掉上(shang)衣,露出(chu)(chu)肩(jian)背(bei),伏在(zai)斧刃之下(xia)請求治罪(zui),這樣也(ye)許僥幸被赦免(mian)。’臣聽(ting)從(cong)(cong)了(le)(le)他(ta)(ta)的(de)(de)意見(jian),大(da)(da)(da)王也(ye)開恩赦免(mian)了(le)(le)為(wei)臣。為(wei)臣私(si)(si)下(xia)認為(wei)這人是(shi)(shi)個(ge)勇士(shi),有智謀,應該可(ke)以出(chu)(chu)使(shi)(shi)。”于(yu)是(shi)(shi)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王立(li)即召見(jian),問(wen)藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru):“秦(qin)(qin)(qin)(qin)王用十(shi)五(wu)座城(cheng)池(chi)請求交換我(wo)的(de)(de)和(he)(he)(he)氏(shi)璧(bi),能(neng)(neng)(neng)(neng)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)給(gei)他(ta)(ta)?”相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)強,趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)弱,不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)不(bu)(bu)答(da)應它(ta)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“得了(le)(le)我(wo)的(de)(de)寶(bao)璧(bi),不(bu)(bu)給(gei)我(wo)城(cheng)邑(yi),怎么辦(ban)(ban)?”相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)請求用城(cheng)換璧(bi),趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)不(bu)(bu)答(da)應,趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)理(li)(li)虧;趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)給(gei)了(le)(le)璧(bi)而秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)不(bu)(bu)給(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)城(cheng)邑(yi),秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)理(li)(li)虧。衡量一(yi)下(xia)兩(liang)種對策,寧可(ke)答(da)應它(ta),使(shi)(shi)秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)來(lai)承擔理(li)(li)虧的(de)(de)責(ze)任。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“誰可(ke)以前往(wang)?”相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)說(shuo)(shuo)(shuo)(shuo):“大(da)(da)(da)王如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)果無人可(ke)派(pai),臣愿捧(peng)護寶(bao)璧(bi)前往(wang)出(chu)(chu)使(shi)(shi)。城(cheng)邑(yi)歸屬趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)了(le)(le),就(jiu)把(ba)寶(bao)璧(bi)留給(gei)秦(qin)(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo);城(cheng)邑(yi)不(bu)(bu)能(neng)(neng)(neng)(neng)歸趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo),我(wo)一(yi)定把(ba)和(he)(he)(he)氏(shi)璧(bi)完好地(di)帶回(hui)趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)(zhao)王于(yu)是(shi)(shi)就(jiu)派(pai)遣藺相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)(ru)(ru)帶好和(he)(he)(he)氏(shi)璧(bi),西(xi)行入秦(qin)(qin)(qin)(qin)。
秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)坐在(zai)(zai)章臺上(shang)接見藺相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru),相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)捧璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)呈獻給(gei)(gei)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)。秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)非常高興,把(ba)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)傳(chuan)(chuan)著(zhu)給(gei)(gei)妻妾(qie)和左右侍從看(kan),左右都(dou)高呼萬(wan)歲。相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)看(kan)出(chu)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)沒有用城(cheng)(cheng)(cheng)邑抵(di)償趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)(de)意(yi)思(si),便(bian)走(zou)上(shang)前(qian)去(qu)說(shuo):“璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)上(shang)有個小斑點,讓我(wo)(wo)指(zhi)給(gei)(gei)大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)看(kan)。”秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)把(ba)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)交給(gei)(gei)他(ta)(ta)(ta),相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)于(yu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)手(shou)持璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)玉退后幾步靠在(zai)(zai)柱(zhu)子上(shang),怒發(fa)沖冠,對秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)說(shuo):“大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)想得(de)到(dao)(dao)(dao)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi),派(pai)人送(song)(song)信(xin)給(gei)(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)召集全(quan)體(ti)大(da)(da)臣商議,大(da)(da)家(jia)都(dou)說(shuo):‘秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)貪得(de)無厭,倚仗它的(de)(de)(de)強大(da)(da),想用空話得(de)到(dao)(dao)(dao)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi),說(shuo)給(gei)(gei)我(wo)(wo)們城(cheng)(cheng)(cheng)邑恐怕(pa)不(bu)(bu)(bu)可能。’商議的(de)(de)(de)結果是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)想把(ba)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)給(gei)(gei)秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)。但(dan)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)我(wo)(wo)認(ren)為(wei)平民百姓(xing)之(zhi)(zhi)間的(de)(de)(de)交往尚且互相(xiang)(xiang)(xiang)不(bu)(bu)(bu)欺騙(pian),更何況(kuang)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)大(da)(da)國(guo)(guo)(guo)(guo)之(zhi)(zhi)間呢(ni)!況(kuang)且為(wei)了(le)一塊璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)玉的(de)(de)(de)緣故就(jiu)使(shi)強大(da)(da)的(de)(de)(de)秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)不(bu)(bu)(bu)高興,也(ye)(ye)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)不(bu)(bu)(bu)應(ying)該的(de)(de)(de)。于(yu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)齋(zhai)戒了(le)五(wu)(wu)(wu)天(tian),派(pai)我(wo)(wo)捧著(zhu)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi),在(zai)(zai)殿堂(tang)(tang)上(shang)恭敬(jing)地(di)拜(bai)送(song)(song)國(guo)(guo)(guo)(guo)書。為(wei)什(shen)么要(yao)這樣呢(ni)?是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)尊重(zhong)大(da)(da)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)(de)威(wei)望以表(biao)示(shi)敬(jing)意(yi)呀。如(ru)(ru)今(jin)我(wo)(wo)來到(dao)(dao)(dao)貴國(guo)(guo)(guo)(guo),大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)卻(que)在(zai)(zai)一般(ban)的(de)(de)(de)臺觀(guan)上(shang)接見我(wo)(wo),禮(li)節十分(fen)傲慢;得(de)到(dao)(dao)(dao)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)后,傳(chuan)(chuan)給(gei)(gei)姬妾(qie)們觀(guan)看(kan),這樣來戲弄我(wo)(wo)。我(wo)(wo)觀(guan)察大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)沒有給(gei)(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)十五(wu)(wu)(wu)城(cheng)(cheng)(cheng)的(de)(de)(de)誠意(yi),所(suo)以我(wo)(wo)又取(qu)回(hui)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)。大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)如(ru)(ru)果一定(ding)要(yao)逼我(wo)(wo),我(wo)(wo)的(de)(de)(de)頭(tou)今(jin)天(tian)就(jiu)同寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)一起在(zai)(zai)柱(zhu)子上(shang)撞碎(sui)(sui)!”相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)手(shou)持寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi),斜(xie)視庭柱(zhu),就(jiu)要(yao)向庭柱(zhu)上(shang)撞去(qu)。秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)怕(pa)他(ta)(ta)(ta)把(ba)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)撞碎(sui)(sui),便(bian)向他(ta)(ta)(ta)道歉,堅(jian)決請求他(ta)(ta)(ta)不(bu)(bu)(bu)要(yao)如(ru)(ru)此,并(bing)召來有司查看(kan)地(di)圖,指(zhi)明從某(mou)地(di)到(dao)(dao)(dao)某(mou)地(di)的(de)(de)(de)十五(wu)(wu)(wu)座城(cheng)(cheng)(cheng)邑都(dou)給(gei)(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)。相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)估計(ji)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)只(zhi)不(bu)(bu)(bu)過用欺詐手(shou)段假(jia)裝給(gei)(gei)趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)城(cheng)(cheng)(cheng)邑,實際(ji)上(shang)趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)根本不(bu)(bu)(bu)可能得(de)到(dao)(dao)(dao),于(yu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)對秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)說(shuo):“和氏璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)天(tian)下公認(ren)的(de)(de)(de)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)物,趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)懼怕(pa)貴國(guo)(guo)(guo)(guo),不(bu)(bu)(bu)敢不(bu)(bu)(bu)奉獻出(chu)來。趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)送(song)(song)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)之(zhi)(zhi)前(qian),齋(zhai)戒了(le)五(wu)(wu)(wu)天(tian),如(ru)(ru)今(jin)大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)也(ye)(ye)應(ying)齋(zhai)戒五(wu)(wu)(wu)天(tian),在(zai)(zai)殿堂(tang)(tang)上(shang)安(an)排九賓大(da)(da)典,我(wo)(wo)才敢獻上(shang)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)。”秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)估量,畢竟不(bu)(bu)(bu)可能強力(li)奪取(qu),于(yu)是(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)(shi)就(jiu)答應(ying)齋(zhai)戒五(wu)(wu)(wu)天(tian),把(ba)相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)安(an)置(zhi)在(zai)(zai)廣成(cheng)賓館。相(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)估計(ji)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)雖(sui)然答應(ying)齋(zhai)戒,也(ye)(ye)必定(ding)背約不(bu)(bu)(bu)給(gei)(gei)城(cheng)(cheng)(cheng)邑,便(bian)派(pai)他(ta)(ta)(ta)的(de)(de)(de)隨(sui)從穿上(shang)粗麻布衣服(fu),懷中藏(zang)好寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi),從小路逃出(chu),把(ba)寶(bao)(bao)(bao)(bao)(bao)璧(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)(bi)送(song)(song)回(hui)趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)。
秦(qin)王(wang)(wang)(wang)齋(zhai)戒五天(tian)后(hou)(hou),就(jiu)在(zai)殿堂(tang)上(shang)安排了(le)(le)(le)九賓的(de)(de)(de)大(da)典禮,宴請趙(zhao)(zhao)國(guo)使(shi)者藺相如(ru)。相如(ru)來(lai)到(dao)后(hou)(hou),對秦(qin)王(wang)(wang)(wang)說:“秦(qin)國(guo)從(cong)(cong)(cong)穆(mu)公(gong)以來(lai)的(de)(de)(de)二十(shi)余位(wei)君主,從(cong)(cong)(cong)沒(mei)有一個是(shi)(shi)能切實遵守信約的(de)(de)(de)。我實在(zai)是(shi)(shi)害怕被(bei)大(da)王(wang)(wang)(wang)欺(qi)(qi)騙(pian)而對不(bu)起趙(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang),所以派人帶著寶(bao)璧回(hui)(hui)(hui)去(qu),已(yi)從(cong)(cong)(cong)小(xiao)路回(hui)(hui)(hui)到(dao)趙(zhao)(zhao)國(guo)了(le)(le)(le)。況且秦(qin)國(guo)強(qiang)(qiang)大(da)趙(zhao)(zhao)國(guo)弱小(xiao),大(da)王(wang)(wang)(wang)派遣一位(wei)使(shi)臣到(dao)趙(zhao)(zhao)國(guo),趙(zhao)(zhao)國(guo)立即就(jiu)會(hui)把璧送來(lai)。如(ru)今憑著秦(qin)國(guo)的(de)(de)(de)強(qiang)(qiang)大(da),先把十(shi)五座城邑割讓(rang)給趙(zhao)(zhao)國(guo),趙(zhao)(zhao)國(guo)哪(na)里敢留下寶(bao)璧而得(de)(de)罪大(da)王(wang)(wang)(wang)呢?我知道欺(qi)(qi)騙(pian)大(da)王(wang)(wang)(wang)是(shi)(shi)應(ying)該被(bei)誅殺的(de)(de)(de),我愿(yuan)意接受(shou)湯鑊(huo)之刑,只希望大(da)王(wang)(wang)(wang)和各位(wei)大(da)臣從(cong)(cong)(cong)長計議此事!”秦(qin)王(wang)(wang)(wang)和群臣面面相覷,發出苦(ku)笑之聲。侍(shi)從(cong)(cong)(cong)有人要(yao)拉相如(ru)去(qu)受(shou)刑,秦(qin)王(wang)(wang)(wang)趁機說:“如(ru)今殺了(le)(le)(le)相如(ru),終歸還是(shi)(shi)得(de)(de)不(bu)到(dao)寶(bao)璧,反而破(po)壞了(le)(le)(le)秦(qin)趙(zhao)(zhao)兩國(guo)的(de)(de)(de)交情,不(bu)如(ru)趁此好(hao)好(hao)款待他,放他回(hui)(hui)(hui)到(dao)趙(zhao)(zhao)國(guo),趙(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)難道會(hui)為了(le)(le)(le)一塊璧玉的(de)(de)(de)緣(yuan)故而欺(qi)(qi)騙(pian)秦(qin)國(guo)嗎!”最(zui)終還是(shi)(shi)在(zai)殿堂(tang)上(shang)隆(long)重地(di)接見了(le)(le)(le)相如(ru),大(da)禮完后(hou)(hou)讓(rang)他回(hui)(hui)(hui)了(le)(le)(le)國(guo)。
相如回國(guo)后,趙(zhao)王(wang)認為他是(shi)一位有(you)德行、有(you)才能的賢大(da)夫,出使諸侯國(guo),能做(zuo)到不辱使命,于是(shi)封(feng)相如為上大(da)夫。此后秦(qin)國(guo)并(bing)沒有(you)把城邑(yi)給趙(zhao)國(guo),趙(zhao)國(guo)也始終不給秦(qin)國(guo)寶(bao)璧。
此后秦(qin)國(guo)(guo)攻打趙國(guo)(guo),奪取了石城。第二年,秦(qin)國(guo)(guo)再次攻打趙國(guo)(guo),殺死兩萬(wan)人。
秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)派(pai)使(shi)者告訴趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),想(xiang)在西河(he)外(wai)的(de)(de)澠池(chi)與(yu)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)進行一(yi)次友(you)好(hao)會見。趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)害怕秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo),打算不(bu)(bu)(bu)去(qu)。廉頗(po)(po)、藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)商量道:“大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)如(ru)果不(bu)(bu)(bu)去(qu),就顯得趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)既軟弱又膽小。”趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)于(yu)是前去(qu)赴會,藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)隨行。廉頗(po)(po)送(song)到邊境(jing),和趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)訣別說(shuo):“大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)此(ci)行,估(gu)計路程和會談結(jie)束,再加(jia)上返(fan)回(hui)的(de)(de)時間,不(bu)(bu)(bu)會超過三十(shi)(shi)天。如(ru)果三十(shi)(shi)天還(huan)沒回(hui)來(lai),就請您允許我(wo)們立太子為王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang),以斷(duan)絕秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)要挾的(de)(de)妄想(xiang)。”趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)答(da)應了(le)(le),便(bian)去(qu)澠池(chi)與(yu)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)會見。秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)飲到酒(jiu)興(xing)正濃時,說(shuo):“我(wo)私下里(li)聽(ting)說(shuo)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)愛好(hao)音(yin)樂(le),請您奏瑟一(yi)曲!”趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)就彈(dan)起(qi)瑟來(lai)。秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)史官上前來(lai)寫(xie)道:“某(mou)年(nian)某(mou)月某(mou)日,秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)與(yu)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)一(yi)起(qi)飲酒(jiu),令(ling)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)彈(dan)瑟。”藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)上前說(shuo):“趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)私下里(li)聽(ting)說(shuo)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)擅長秦(qin)(qin)(qin)地土樂(le),請讓(rang)我(wo)給(gei)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)捧上盆,來(lai)相(xiang)互(hu)為樂(le)。”秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)發怒,不(bu)(bu)(bu)答(da)應。這(zhe)時藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)向前進獻(xian)(xian)瓦缻(fou)(fou),并跪下請秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)演奏。秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)不(bu)(bu)(bu)肯(ken)擊缻(fou)(fou),藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)說(shuo):“在這(zhe)五步之內,如(ru)果我(wo)自(zi)殺,脖(bo)頸里(li)的(de)(de)血(xue)可(ke)以濺在大(da)(da)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)身上了(le)(le)!”秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)的(de)(de)侍從(cong)們想(xiang)要殺藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru),藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)睜圓(yuan)雙眼大(da)(da)聲斥罵他們,侍從(cong)們都嚇得倒(dao)退。因此(ci)秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)很(hen)不(bu)(bu)(bu)高(gao)興(xing),也(ye)只好(hao)敲了(le)(le)一(yi)下缻(fou)(fou)。相(xiang)如(ru)回(hui)頭來(lai)招呼(hu)趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)史官寫(xie)道:“某(mou)年(nian)某(mou)月某(mou)日,秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)為趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)擊缻(fou)(fou)。”秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)大(da)(da)臣(chen)們說(shuo):“請你(ni)們用趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)十(shi)(shi)五座城池(chi)向秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)獻(xian)(xian)禮。”藺(lin)(lin)相(xiang)如(ru)也(ye)說(shuo):“請你(ni)們用秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)的(de)(de)咸陽向趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)獻(xian)(xian)禮。”直到酒(jiu)宴結(jie)束,秦(qin)(qin)(qin)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)始(shi)終也(ye)未能(neng)壓倒(dao)趙(zhao)(zhao)(zhao)王(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)(wang)。趙(zhao)(zhao)(zhao)國(guo)(guo)(guo)(guo)也(ye)部署了(le)(le)大(da)(da)批軍隊(dui)來(lai)防備秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo),因而(er)秦(qin)(qin)(qin)國(guo)(guo)(guo)(guo)也(ye)不(bu)(bu)(bu)敢(gan)輕舉妄動。
澠(min)池會(hui)結束以后(hou)(hou)回到趙(zhao)國,由(you)于藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)功(gong)勞(lao)大,被封為(wei)(wei)上(shang)(shang)卿,官位在(zai)(zai)廉(lian)(lian)頗之上(shang)(shang)。廉(lian)(lian)頗說(shuo)(shuo):“作(zuo)為(wei)(wei)趙(zhao)國的(de)(de)(de)(de)將(jiang)(jiang)(jiang)軍(jun)(jun),我有(you)(you)攻戰城池作(zuo)戰曠野(ye)(ye)的(de)(de)(de)(de)大功(gong)勞(lao),而(er)藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)只不過(guo)靠能(neng)說(shuo)(shuo)會(hui)道立了(le)(le)(le)點功(gong),可是(shi)他的(de)(de)(de)(de)地(di)位卻(que)在(zai)(zai)我之上(shang)(shang),況且(qie)藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)本來(lai)就(jiu)出(chu)身(shen)卑賤(jian)(jian),我感到羞(xiu)恥,無法容忍(ren)在(zai)(zai)他的(de)(de)(de)(de)下(xia)面(mian)。”并且(qie)揚(yang)言說(shuo)(shuo):“我遇見藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru),一(yi)(yi)定要羞(xiu)辱(ru)他一(yi)(yi)番。”藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)聽(ting)到這(zhe)話后(hou)(hou),不愿意和(he)廉(lian)(lian)頗相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)會(hui)。每到上(shang)(shang)朝(chao)時,藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)常(chang)常(chang)聲稱有(you)(you)病,不愿和(he)廉(lian)(lian)頗去爭位次的(de)(de)(de)(de)先后(hou)(hou)。沒過(guo)多久(jiu),藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)外出(chu),遠遠看到廉(lian)(lian)頗,藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)就(jiu)掉轉車子回避。于是(shi)藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)的(de)(de)(de)(de)門客(ke)就(jiu)一(yi)(yi)起來(lai)向藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)抗議(yi)說(shuo)(shuo):“我們(men)之所(suo)以離開(kai)親人(ren)來(lai)侍(shi)奉您(nin),是(shi)仰慕您(nin)高尚的(de)(de)(de)(de)節義呀。如(ru)(ru)(ru)今(jin)您(nin)與廉(lian)(lian)頗官位相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)同,廉(lian)(lian)頗傳出(chu)壞話,而(er)您(nin)卻(que)害怕(pa)躲避著(zhu)他,膽怯得也太(tai)過(guo)分了(le)(le)(le),一(yi)(yi)般(ban)人(ren)尚且(qie)感到羞(xiu)恥,更何況是(shi)身(shen)為(wei)(wei)將(jiang)(jiang)(jiang)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)的(de)(de)(de)(de)人(ren)呢!我們(men)這(zhe)些人(ren)沒有(you)(you)出(chu)息,請讓我們(men)辭(ci)去吧!”藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)堅決地(di)挽留他們(men),說(shuo)(shuo):“諸位認為(wei)(wei)廉(lian)(lian)將(jiang)(jiang)(jiang)軍(jun)(jun)和(he)秦(qin)王相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)比誰更厲害?”眾(zhong)人(ren)都說(shuo)(shuo):“廉(lian)(lian)將(jiang)(jiang)(jiang)軍(jun)(jun)比不上(shang)(shang)秦(qin)王。”藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)說(shuo)(shuo):“以秦(qin)王的(de)(de)(de)(de)威勢(shi),而(er)我尚敢(gan)在(zai)(zai)朝(chao)廷上(shang)(shang)呵斥(chi)他,羞(xiu)辱(ru)他的(de)(de)(de)(de)群臣,我藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)雖然無能(neng),難道會(hui)害怕(pa)廉(lian)(lian)將(jiang)(jiang)(jiang)軍(jun)(jun)嗎!但是(shi)我想(xiang)到,強大的(de)(de)(de)(de)秦(qin)國之所(suo)以不敢(gan)對趙(zhao)國用兵,就(jiu)是(shi)因(yin)為(wei)(wei)有(you)(you)我們(men)兩人(ren)在(zai)(zai)呀。如(ru)(ru)(ru)今(jin)我們(men)倆(lia)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)斗(dou),就(jiu)如(ru)(ru)(ru)同兩猛虎爭斗(dou)一(yi)(yi)般(ban),勢(shi)必(bi)不能(neng)同時生(sheng)存。我所(suo)以這(zhe)樣忍(ren)讓,就(jiu)是(shi)將(jiang)(jiang)(jiang)國家(jia)的(de)(de)(de)(de)危難放在(zai)(zai)前(qian)面(mian),而(er)將(jiang)(jiang)(jiang)個人(ren)的(de)(de)(de)(de)私怨擱在(zai)(zai)后(hou)(hou)面(mian)罷了(le)(le)(le)!”廉(lian)(lian)頗聽(ting)說(shuo)(shuo)了(le)(le)(le)這(zhe)些話,就(jiu)脫去上(shang)(shang)衣,露出(chu)上(shang)(shang)身(shen),背著(zhu)荊鞭,由(you)賓(bin)客(ke)引領(ling),來(lai)到藺(lin)(lin)(lin)(lin)(lin)相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)如(ru)(ru)(ru)的(de)(de)(de)(de)門前(qian)請罪,他說(shuo)(shuo):“我這(zhe)個粗野(ye)(ye)卑賤(jian)(jian)的(de)(de)(de)(de)人(ren),想(xiang)不到將(jiang)(jiang)(jiang)軍(jun)(jun)的(de)(de)(de)(de)胸懷(huai)如(ru)(ru)(ru)此寬大啊(a)!”二人(ren)終于相(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)(xiang)互交歡和(he)好(hao),成(cheng)了(le)(le)(le)生(sheng)死(si)與共的(de)(de)(de)(de)好(hao)友。
【文(wen)(wen)言文(wen)(wen)廉(lian)藺列傳(chuan)原文(wen)(wen)及翻譯】相關文(wen)(wen)章:
廉頗藺相如列傳 / 廉藺列傳(節選)原文、注釋及賞析11-02
廉藺列傳課文內容06-12
《司馬穰苴列傳》文言文原文及翻譯12-30
管仲列傳原文及翻譯07-28
滑稽列傳原文及翻譯10-13
李斯列傳原文及翻譯01-22
李斯列傳原文翻譯04-14
《蘇軾列傳》原文及翻譯06-05
蘇軾列傳原文及翻譯09-28
祖逖列傳文言文翻譯11-11